Tot mijn afgrijzen hoorde ik op het journaal dat een bibliotheek overweegt een whiskyparty te organiseren om meer mensen binnen te krijgen. Al jaren kampen de bibliotheken met een teruglopend ledenaantal. Uiteraard wordt de schuld geschoven op niet lezende jongeren en het concurrerende internet. Altijd makkelijk, die jongeren en dat internet, die doen het bij tal van situaties goed als argument waarom het maar niet wil lukken.
Men betoogde dus dat bibliotheken meer moeten doen om mensen te trekken. Nou, dat zal vast wel lukken als er whisky te zuipen (sorry, proeven) is, maar of je ze daarmee binnenhoudt? Een ander vertelde met volkomen misplaatst enthousiasme dat zijn bibliotheek overweegt voortaan alleen nog maar bestsellers op te nemen. De gal liep spontaan mijn keel in.
Vanaf mijn prilste jeugd ben ik lid geweest van een bibliotheek, tot een jaar of tien geleden, toen ben ik ermee genokt. In Utrecht mocht je altijd zes boeken lenen voor vier weken. In mijn onschuld veronderstelde ik dat dit in Nieuwegein eveneens zo was. Het heeft diverse boetes gekost voordat eindelijk was ingezonken dat Nieuwegein andere regels hanteert dan Utrecht. Ik vond het in Utrecht altijd heerlijk naar de bieb te gaan en lekker tussen al die boeken te snuffelen, en dan vol verwachting met je tas vol naar huis, niet kunnen wachten om aan het eerste boek te beginnen.
In Nieuwegein vond ik het veel minder leuk. Dat kwam niet door de boeken maar door die vreselijke dames die er destijds de scepter zwaaiden. Van onmetelijke hoogte stonden ze je genadelijk toe zich in hun pand te begeven. Je voelde hun ogen spiedend in je rug om in de gaten te houden dat je vooral niets deed wat in hun ogen onoirbaar was. Een goedendag of tot ziens, een alstublieft of dank u wel, kon er niet af, een soort grom gaf aan wat de bedoeling was. En als er wel iets werd gezegd, dan werd je steevast ongevraagd getutoyeerd.
Met het angstzweet in mijn handen, vanwege de ongenaakbaarheid van de dames, heb ik wel eens voorzichtig geprobeerd hierover met ze te praten. Ach lieve mens, de toch al van grote hoogte op mij neerkomende blik werd nog eens een fractie dodelijker, zodat ik geheel in elkaar geschrompeld, en goed doordrongen van mijn eigen kleinheid en grenzenloze brutaliteit, het pand verliet. Ik heb het nog een poosje volgehouden, maar de klappen die mijn ziel steeds weer opliep als ik me daar bewoog, mezelf zo onzichtbaar mogelijk makend voor die priemende blikken en van afkeuring samengeknepen mondjes, deden me besluiten de bieb de bieb maar te laten en mijn leesvertier elders te zoeken.
Nee, een whiskyparty, theeparty, bestsellerlijst of wat dan ook, zullen mij de bieb niet meer inkrijgen. Maar als er nou van die leuke dames en heren zijn, die zichzelf gastvrouw of gastheer voelen voor hun klanten, die je een zonnig goedemorgen wensen en je met een glimlach laten merken hoe een gewaardeerde gast je bent, dan, ja dan, ben ik volledig bereid het weer eens te proberen.