Op 21 augustus hebben Rijkswaterstaat en Sas van Vreeswijk kazemat Houtense Wetering op zijn nieuwe plek gezet. De kazemat is onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie, een verdedigingslinie van 85 kilometer lang die werd aangelegd tussen 1815 en 1940. Samen met nog twee andere kazematten, een schutsluis en een duikerhoofd, moest kazemat Houtense Wetering ruimte maken voor de verbreding van het Lekkanaal en de bouw van de 3e kolk van de Prinses Beatrixsluis in Nieuwegein. Met de verplaatsing van de kazemat Houtense Wetering is de verplaatsing van NHW-objecten bij de Beatrixsluis afgerond.
In stalen korset
Kazemat Houtense Wetering is met 750.000 kilo de lichtste, maar het was niet de gemakkelijkste. Aan het einde van de Tweede Wereldoorlog heeft de bezetter in de kazemat een bom tot ontploffing gebracht. Dit heeft de kazemat beschadigd. Om te voorkomen dat de kazemat verder zou beschadigen tijdens de verplaatsing, heeft Sas van Vreeswijk voorafgaand aan de verplaatsing een stalen korset om de kazemat heen aangebracht ter bescherming. Kazemat Houtense Wetering is 80 meter in oostelijke richting verplaatst.
Zeldzaam
Kazemat Houtense Wetering (1939) is een koepelkazemat (type G) met afwachtingsruimte. Dit is een bijzondere variant van de koepelkazemat. In Nederland zijn er slechts 6 gebouwd en daarvan resteren er nog slechts twee andere exemplaren van dit type (Overeindseweg en bij fort ’t Hemeltje). Deze mitrailleurkazemat is gebouwd in de Liniedijk en heeft een gietstalen geschutskoepel. Helaas heeft de bezetter deze koepel in 1941 gesloopt, om het staal voor de wapenindustrie te kunnen gebruiken. De kazemat meet ongeveer 13 meter (breedte) bij 10,8 meter (diepte) bij 5,25 meter (hoogte).
De Nieuwe Hollandse Waterlinie
De NHW bestaat uit 50 forten, zes vestingsteden en ruim duizend militaire en waterbouwkundige objecten. Een ingenieus systeem, gericht op het snel onder water zetten van grote gebieden om de vijand tegen te houden. De NHW is een typisch Nederlandse uitvinding. De bouwwerken en het linielandschap vormen samen het grootste Rijksmonument van Nederland. De provincie Utrecht werkt aan een UNESCO-werelderfgoedstatus voor dit unieke erfgoed, als een uitbreiding op de Stelling van Amsterdam. De Stelling van Amsterdam staat al sinds 1996 op de lijst van UNESCO Werelderfgoed vanwege haar unieke karakter en de bijzondere geschiedenis.
Gedeputeerde Mariëtte Pennarts, verantwoordelijk voor cultuur binnen de provincie Utrecht, zegt over de afronding van de verplaatsing: “Met het verplaatsen van de laatste kazemat is een bijzonder project afgerond. Ondanks de grote ingreep in het landschap is het toch gelukt om dit unieke culturele erfgoed te behouden. Wandelaars en fietsers kunnen zich verwonderen over deze grote objecten die her en der verspreid liggen. Het draagt zeker bij aan de UNESCO-ambitie van de Nieuwe Hollandse Waterlinie”.
