Afgelopen week een korte vakantie in Praag doorgebracht. Een prachtige  stad; even een paar dagen lekker wandelen, kijken, genieten.  Een stad ook met een indrukwekkend verleden. Wat vooral veel indruk op mij maakt is de voormalige Joodse wijk: Josefov. In een van de synagogen waren op de muren de namen geschreven van de Joden in Bohemen en Moravië die in de oorlog waren vermoord. Ruim 77.000 namen. Je leest ze, van oude mensen, kinderen. Namen krijgen een gezicht. Huiveringwekkend. Een man vraagt een gids naar de uitgang. Die blijkt via het kerkhof te lopen. Het kan niet symbolischer. Ik kijk hoe een schoolklas de namen leest. "Dat gebeurt nu gelukkig niet meer", zegt iemand. Was het maar waar, denk ik. De volkerenmoord op de Balkan ligt nog maar net achter ons. Wie durft nu nog over Westerse beschaving en een superieure cultuur te spreken? Ik denk aan de discussies in ons eigen land. Hoe gaan we met elkaar om? Gunnen we elkaar ruimte, respecteren we elkaars godsdienst, cultuur? Praten we nog met elkaar of bestoken we elkaar alleen nog met bangmakende filmpjes? Buiten schijnt de zon, en een merel zoekt  tussen de grafstenen naar takjes voor haar nest.