De gemeente Utrecht wil op de oostelijke plas in het Nedereindse Park zonne-eilanden aanleggen. Het college van burgemeester en wethouders heeft nu vastgesteld dat deze eilanden met zonnepanelen zo aangelegd moeten worden dat ze de begroeiing aan de oevers en het foerageergebied van vleermuizen en vogels niet aantasten. Ook komt er drijvend groen rond de zonnepanelen om de biodiversiteit te verbeteren. Deze eisen bieden een goede basis voor het verdere ontwerp van de zonne-eilanden.

Bij het onderzoek of de zonne-eilanden haalbaar zijn, houdt de gemeente Utrecht al rekening met de natuur en de kwaliteit van het water en de waterbodem. Ook moeten mensen goed kunnen blijven recreëren bij de plas. Dit heeft ertoe geleid dat de zonne-eilanden alleen op het oostelijke deel van de plas komen. Om de kwaliteit van het water te behouden, heeft gemeente Utrecht er nu voor gekozen om zonnepanelen op maximaal 25% van de plas te leggen. Wel gaat Utrecht samen met Hoogheemraadschap Stichtse Rijnlanden (HDSR) onderzoeken of er ook een groter deel (maximaal 50%) van de plas gebruikt kan worden. Dit onderzoek vindt nog dit jaar plaats.

Reactie gemeente Nieuwegein: ‘Als gemeente Nieuwegein zijn wij in 2019 in de gelegenheid gesteld om te reageren op de plannen van de gemeente Utrecht voor energielandschap Rijnenburg en Reijerscop. Wij hebben Utrecht gevraagd om geen zonnepanelen op de Nedereindse Plas (Utrechts grondgebied) te plaatsen, vanwege de recreatieve kwaliteit en de mogelijke effecten op fauna en biodiversiteit. Het college van burgemeester en wethouders van Utrecht heeft inmiddels een besluit genomen over het Integraal Plan van Aanpak Zonne-eilanden Nedereindse Plas (IPvE). In dit plan is met de zorg van de Nieuwegeinse raad rekening gehouden.’

‘In het IPvE wordt uitgegaan van een bedekking van 25% van alleen de oostelijke plas. Uitgangspunt is dat de waterkwaliteit niet verslechtert. Een bedekking tot 25% is daarom verantwoord. Samen met het hoogheemraadschap (HDSR) onderzoekt gemeente Utrecht of een grotere bedekking tot 50% ook mogelijk is. De zonne-eilanden worden ingepast in drijvende groene eilanden. Deze nemen niet helemaal het zicht op de eilanden weg, maar wel deels. Daarnaast zorgen deze groene eilanden voor een positief ecologisch effect op het waterleven. Verder wordt onderzocht hoe de recreatie in het gebied en de directe omgeving kunnen profiteren van de opbrengsten van de zonne-eilanden. We blijven meedenken met de gemeente Utrecht in de uitwerking en blijven deze ook kritisch volgen.’

Voorwaarden
De zonne-eilanden moeten aan een aantal belangrijke voorwaarden voldoen:

• De zonne-eilanden moeten minimaal 50 meter afstand houden tot de oevers. Doel is om zo rekening te houden met de begroeiing in het water, foerageerzones van vleermuizen en watervogels.
• Er komt drijvend groen rond de zonnepanelen, zowel op en onder het water. Doel is hiermee de biodiversiteit te verbeteren in het water en op de oever.
• Het benodigde transformatiehuisje, om de opgewekte energie te kunnen transporteren, wordt zorgvuldig op de oever ingepast.

Bewoners dachten mee
Utrecht heeft omwonenden gevraagd wat zij vinden van de plannen, en welke ideeën ze hebben voor de zonne-eilanden op de Nedereindse plas. Het blijkt dat mensen zorgen hebben over de effecten van zonnepanelen op het water voor de natuur en recreatie. Ook al kunnen deze zorgen niet helemaal worden weggenomen, de gemeente wil hier wel zoveel mogelijk rekening mee houden in de verdere uitwerking van het ontwerp. De omgeving vindt de aanleg van groene eilanden belangrijk. Dit krijgt daarom extra aandacht in het vervolgproces.

Bewoners profiteren mee
De gemeente Utrecht vindt het belangrijk dat omwonenden kunnen meeprofiteren van de opbrengsten. Uitgangspunt is daarom dat minimaal 50% van de aandelen of andere eigendomsbewijzen voor een marktconforme prijs beschikbaar komen aan bewoners van omliggende gemeenten (Utrecht, Nieuwegein, IJsselstein, Montfoort en Woerden). Dit wordt verder samen met geïnteresseerde inwoners en bedrijven uit de omgeving uitgewerkt.

Ontwikkeling van het Nedereindse Park
Het Nedereindse Park is een groen recreatiegebied op de grens van Utrecht, Nieuwegein en IJsselstein. In het gebied hieromheen fietsen, wandelen of sporten veel mensen. De gemeente Utrecht wil dat mensen nog meer van het gebied kunnen genieten, bijvoorbeeld door de natuur te verbeteren en de mogelijkheden voor sport, bewegen en recreatie uit te breiden.

Ook kijkt Utrecht hoe er zonnepanelen op de oostelijke plas kunnen komen. Hiermee wil de gemeente een belangrijke stap zetten om zoveel mogelijk duurzame energie zelf op te wekken. De zonne-eilanden op de Nedereindse plas wekken zo’n 7.000 MWh per jaar aan duurzame stroom op, dat is genoeg voor ongeveer 2.500 huishoudens.