Deze week in de rubriek Toen & Nu een gezicht aan ‘t Frederiksoord met de oude Spuisluis. Momenteel vallen de sluis en het Frederiksoord onder het beschermde dorpsgezicht Vreeswijk. De sluis is midden jaren ’80 vorige eeuw nog gerestaureerd.
Onze fotograaf Jordi Jupijn ging naar deze plek en maakte aan de hand van de foto van Toen, de foto van Nu. Dit voor de rubriek: ‘Toen & Nu.’ De foto van Toen zal ergens begin jaren ’50 vorige eeuw zijn gemaakt. Heeft u een oude foto met een verhaal mail hem gerust aan ons. Wij kijken dan hoe het Nu is.
De activiteiten in de Spuisluis zijn verstild: een dam maakt het niet langer mogelijk om via de sluis de Lek te bereiken. Het water zoekt zich een weg door een duiker in de rivierdijk. De sluis is in 1817 aangelegd in verband met de slechte toestand van de Oude sluis, waarvan in 1815 gedeelten waren ingestort. De sluis is veel ouder, de situatie Nu is deels een kopie van de situatie van 1638.
Het gebied rondom de sluis wordt ook wel ‘volmolengat’ genoemd. De Inundatiesluis is gebouwd op de plaats, waar in 1638 een duiker is aangelegd. Met deze duiker werd de waterstand in de Vaartse Rijn op peil gehouden. Bij deze duiker wordt ook een zogenaamde ‘volmolen’ gebouwd. Met behulp van deze volmolen werden wollen weefsels verdicht en sterker gemaakt. De molen maakte gebruik van waterkracht. In 1658 is deze volmolen afgebroken, omdat ze …………… té goed werkte. Ze voerde namelijk zoveel water naar de stad Utrecht, dat de grachten herhaaldelijk overstroomden. Nu is het een ondiep watertje dat doodloopt.
De foto van Nu. Ziet u het schuurtje op de foto? Dat met het schuine dak. Het is nog precies zoals Toen. Zelfs de verticale planken staan er nog zo bij. Clarion Wegeriff laat ons weten?: ‘De schuur met het schuine dak was de schotbalkenloods voor de Oude Sluis. Met schotbalken kon de sluis worden afgesloten, bijvoorbeeld bij hoogwater of bij reparaties. De loods staat naast de voormalige sluismeesterswoning.’
Ook het huis op de achtergrond bij dat schuurtje is weinig tot niet veranderd. Een dakkapel en een raampje zijn geplaatst op het dak. De struik in het midden maakt mij nieuwsgierig. Staat dat huis met dat aparte dak nog aan de Spuisluis? Zo heet de weg immers aan de overkant van het Frederiksoord, waar onze fotograaf Jordi Jupijn staat.
Het gebied is in 1985 ingrijpend gerestaureerd. De kaden van de sluiskolk zijn gerestaureerd en enkele jaren later is ook de bebouwing aan de oostzijde (Spuisluis) daar waar we naar kijken op de foto’s, aangepakt. Oude panden zijn gerestaureerd en waar gaten waren gevallen is nieuwbouw gekomen. Zo zien we als we beide foto’s tegelijk bekijken. Een mooie omgeving die we moeten koesteren!
