Met man en macht probeert de gemeente onze inwoners te betrekken bij een toekomstvisie voor zeg maar de komende 10 – 15 jaar. Voor diegenen die dachten dat dit spontaan boven water is gekomen, is het antwoord: nee. Andere gemeenten zijn er ook mee bezig en dat zal dan wel aangezwengeld zijn door een of ander memorandum uit den Haag. Kan van een ministerie zijn of van De Vereniging van Nederlandse Gemeenten.
Dat laatste zou wel eens kunne kloppen. In een interview met mevrouw Jorritsma, bij haar vertrek als voorzitter van de VNG, merkte zij op; “Wij hebben nog niet een goed antwoord gevonden op wat burgers nou echt van ons verwachten”. Los van de vraag of mevrouw Jorritsma dat zelf weet, ging het in het verhaal over de lokale politiek die te veel bezig was en is met zich zelf te profileren, in plaats van te werken aan het oplossen van de problemen van de burgers. En daar heeft zij een punt!
Of een toekomstvisie daar nu het antwoord kan leveren is de vraag. Ik denk van niet. Visies zijn leuk als bezigheidstherapie voor de bureaucratie en beroepsburgers. Die kunnen soms heel creatief ideeën aandragen. Maar problemen oplossen is meer een kwestie van aanpakken, uitvoeren en controleren. En dat op een manier dat de burger het aan den lijve ondervindt.
Het gevaar van de inbreng voor het ontwikkelen van een visie is dat er van alles aangedragen wordt wat, behoudens voor de bedenker, onvoldoende waarde heeft. Het kan zijn dat het niet erg nuttig is; veel te veel kost in relatie tot wat het oplevert; onhaalbaar is gezien een dozijn andere redenen zoals al die bestaande plannen en visies die vaak voor de voeten van nieuwe ideeën lopen.
De fundamentele vergissing is dat vooraf niet wordt opgehelderd wat de stad, lees bureaucratie en politiek, kan en niet kan. Waar is Nieuwegein en haar burgers toe in staat? Wij leven in een prima stad met veel voorzieningen tegen redelijke kosten. Voor de meeste inwoners is het belangrijkste die situatie zo goed mogelijk in stand te houden. Het zonder kader en kennis van wat er allemaal noodzakelijk is om het bestaande in stand te houden wensenlijstjes op tafel laten leggen, levert vaak meer problemen dan oplossingen op. Los van de haalbaarheid is er het probleem dat politieke partijen met die wensen aan de haal gaan en soms tegen beter weten in beginnen te ijveren voor onuitvoerbare plannen terwijl hun bedoeling stemmenwinst is. Een ieder zal dit ontkennen. Maar diep in hun hart weten partijen heel goed of ze voor de stad werken of voor de eigen groei.
Dus laten we voorzichtig zijn met visies ontwikkeld met behulp van een paar honderd mensen. Hoe dan ook is de gekozen politiek ( door ruwweg zo’n 20.000 stemmers in onze stad) meer representatief dan de bureaucratie of een praatgroep. En weet u grote uitvindingen en ontwikkelingen zijn bijna altijd ontstaan in de hersens van een enkeling en uitgewerkt door een klein groepje enthousiaste volgers. En dan heb ik het meestal over een man/vrouw of vijf. Die hadden allemaal één gemeenschappelijke eigenschap. Ze kenden het vak! En ze wisten ook wat niet haalbaar was. Want dromen zijn bedrog zegt Borsato. Toekomstvisies liggen daar soms vlak naast.
Herman Troost