In 2050 moet heel Nederland energieneutraal zijn. Dat betekent dat we evenveel duurzame energie opwekken als we gebruiken. Dat is ambitieus, maar een aantal gemeenten wil nog veel sneller gaan. Nieuwegein wil in 2040 Energieneutraal zijn. Binnenkort start Nieuwegein, samen met Eneco, met het verduurzamen van de stadsverwarming. Hiervoor lopen enkele onderzoeken. Na de zomer wil de gemeente het gesprek aangaan met de inwoners van Nieuwegein over de impact van aardwarmteboringen nabij de kruising met de A.C. Verhoefweg, Symfonielaan en het Marimbapad.

Voor de verduurzaming van de stadsverwarming zijn twee projecten in voorbereiding: het Lean-onderzoek naar aardwarmte door Warmtebron Utrecht (WBU) en het plaatsen van een warmtebuffer bij het Warmteoverdracht Station(WOS) door Eneco in Nieuwegein-Noord. Voor deze projecten zijn op verzoek van de gemeente haalbaarheidsstudies uitgevoerd. Vanaf begin september tot en met oktober vinden de gesprekken met de stad plaats, waarin we uitgebreid de tijd nemen om inwoners, ondernemers en belangenorganisaties goed te betrekken.

Nieuwegein wil Energieneutraal zijn in 2040. Dat betekent dat over 20 jaar alle benodigde warmte in de stad duurzaam wordt opgewekt. Dit is onderdeel van de landelijke afspraak (Klimaatakkoord). Daarvoor werkt de gemeente samen met inwoners aan de zogenoemde ‘Transitievisie warmte’. Voor wijken die niet op stadverwarming zitten, wordt hierin de meest optimale route bepaald. De helft van de woningen in Nieuwegein is aangesloten op de stadsverwarming van Eneco. Eneco onderzoekt verschillende opties om het warmtenet te verduurzamen.

Warmtebuffer
De gemeente Nieuwegein en Eneco verwachten een verdubbeling van het aantal warmteaansluitingen in Nieuwegein in 2030. Er worden onder meer nieuwe huizen gebouwd en ook de bestaande huizen worden aardgasvrij, waarbij aansluiting op het warmtenet voor sommige wijken voor de hand ligt. De buffer speelt daarom een belangrijke rol om pieken in de warmtevraag (‘s ochtends als iedereen de verwarming aanzet) op te vangen. Zo wordt op korte termijn gas bespaard en op langere termijn verdere verduurzaming van het warmtenet mogelijk gemaakt. De gemeente nodigt Eneco uit om samen met inwoners te kijken of en hoe deze ontwikkeling in de omgeving kan worden ingepast.

Aardwarmte (geothermie)
Een van de mogelijke nieuwe warmtebronnen voor het verduurzamen van de stadsverwarming, is aardwarmte. Het publiek-private consortium Warmtebron Utrecht, een groep van onderzoeksinstellingen en bedrijven, onderzoekt of voor de stadsverwarming aardwarmte kan worden gebruikt. In de haalbaarheidsstudie wordt geconcludeerd dat er tien locaties haalbaar zijn, maar met één of meerdere zogenoemde ‘uitdagingen’, die nader onderzocht worden als locatie voor winning van aardwarmte. Geadviseerd wordt om de vijf meest haalbare locaties als basis te nemen en verder te onderzoeken.

Tussen de huizen
Van de beoogde locaties liggen er vier in Nieuwegein: bij de Galecopperwetering, bij de tramremise, bij het warmteoverdrachtstation dichtbij de Symfonielaan en bij de tennisbaan aan de Zuidstedeweg. Mocht het doorgaan dan wordt Nieuwegein een van de eerste plaatsen in Nederland zijn waar wordt geboord naar aardwarmte in de bebouwde omgeving.

Het college vindt het onderzoek naar de (on)mogelijkheden van aardwarmte belangrijk, mits het veilig en maatschappelijk verantwoord is. Zo is een schaderegeling waarbij inwoners optimaal beschermd worden één van de belangrijke randvoorwaarden. Het Rijk heeft aangekondigd eind dit jaar met de aardwarmtesector een convenant af te willen sluiten over schadeafhandeling.

Samen met de stad
Deze projecten vragen om een zorgvuldig afwegingsproces, waarin de gemeente een regierol heeft. Het college wil de afweging graag maken samen met de stad en in afstemming met Warmtebron Utrecht, Eneco, provincie Utrecht en gemeente Utrecht is hiervoor een plan voorbereid.

De haalbaarheidsstudies geven duidelijk inzicht in de overwegingen, keuzes en dilemma’s van de projecten en maken het mogelijk gefundeerde besluiten te nemen over de locatiekeuze en de daadwerkelijke uitvoering van de projecten. In september en oktober organiseert de gemeente gesprekken om deze studies aan te vullen met kennis en reacties van bewoners, ondernemers en belanghebbende organisaties. Van 28 september tot 16 oktober organiseert de gemeente ook de Nieuwegeinse Warmteweken waarin verschillende thema’s worden besproken.

Op verzoek van bewoners en gemeenteraad wordt er een onafhankelijk advies en toetsing uitgevoerd op het haalbaarheidsonderzoek voor het Lean-project door het onafhankelijke adviesorgaan ICO Aardwarmte. Medio oktober is de verwachting dat het ICO dit advies gereed heeft.

Na het ‘gesprek met de stad’ nemen college en raad in het vierde kwartaal over de twee projecten aardwarmte en warmtebuffer een besluit. De opbrengsten en reacties van alle inwoners worden samengevat en gebundeld in een apart participatiedocument voor terugkoppeling en besluitvorming.