Sinds kort heeft KNO-arts Marcel Copper van het St. Antonius Ziekenhuis in Utrecht/Nieuwegein mensen met een ernstige vorm van slaap-apneu een nieuwe optie te bieden. Wanneer andere behandelingen van de aandoening niet of onvoldoende soelaas bieden, kan een tongzenuwstimulator de oplossing zijn. Het innovatieve apparaatje, dat qua vorm en werking aan een pacemaker doet denken, wordt inmiddels vergoed vanuit het basispakket. Vooralsnog hebben alleen het OLVG in Amsterdam en het St. Antonius de kennis en kunde in huis om het kleine kastje bij patiënten te implanteren.
Hoe werkt het?
Ongeveer een half miljoen mensen in ons land heeft apneu, een aandoening waarbij tijdens de slaap de ademhaling regelmatig stilvalt. De slaaponderbrekingen die er het gevolg van zijn, kunnen tot allerlei klachten leiden. Voorbeelden zijn ernstige vermoeidheid, hart- en vaatziekten en schildklierstoornissen. De meest voorkomende vorm van apneu wordt het obstructieve slaapapneu-syndroom genoemd.
Bekende behandelopties zijn aanpassing van de leefstijl en het gebruik van hulpmiddelen (mondbeugel of gezichtsmasker). Als die onvoldoende effect hebben, is tongzenuwstimulatie nu een nieuwe mogelijkheid. Het apparaatje is zo groot als een doosje lucifers. Er zitten twee draden aan vast, met aan beide uiteinden een elektrode. Het ene uiteinde wordt tussen twee ribben geplaatst en registreert of er wordt ingeademd. De tweede elektrode krijgt een plek bij de tongzenuw. Zodra de ademhaling dreigt stil te vallen doordat de tong te ver terugzakt in de keel, krijgt de tongzenuw een lichte prikkel. Hierdoor gaat de tong automatisch naar voren en wordt obstructie van de luchtweg voorkomen.
Geen pijn
Via een lichte operatie wordt de ‘pacemaker voor de tong’ onderhuids bij de patiënt ingebracht. Met een afstandsbediening kan de stimulator bij het slapengaan worden aangezet. De prikkel richting tongzenuw is pijnloos. ‘Inmiddels hebben we hier twaalf patiënten mee geholpen en de resultaten zijn goed’, vertelt KNO-arts Marcel Copper. ‘Dankzij een investering vanuit ons St. Antonius innovatiefonds konden we dit bekostigen en ik ben ervan overtuigd dat deze techniek zich terugbetaalt in gezonde levensjaren voor veel patiënten. Ook omdat je indirect ziekten helpt voorkomen waar veel apneupatiënten vroeg of laat last van krijgen.’
Sinds kort wordt de implantatie van een tongzenuwstimulator vergoed vanuit het basispakket, zo heeft het Nederlands Zorginstituut besloten. Daarmee is de techniek het experimentele stadium voorbij. Om geen valse verwachtingen te wekken, geeft Copper aan dat de techniek nog niet voor elke patiënt met obstructieve slaapapneu geschikt is.
