Binnenkort is er weer iets bijzonders te zien bij Museumwerf Vreeswijk aan de Wierselaan 113 in Nieuwegein. Als alles volgens planning verloopt verwelkomen Museumwerf Vreeswijk en inwonende Stichting Stadskraan op donderdag 1 augustus de eerste van de twee Romeinse schepen. Het is de ‘Per Mare ad Laurium’ uit Woerden, later gevolgd door de ‘Fiducia’ die over de weg zal worden aangevoerd. Beide schepen zullen op een later moment voor inspectie en reparatie op de helling worden getrokken.

Buiten het Statenjacht De Utrecht komen normaal gesproken geen houten schepen naar de helling van Museumwerf Vreeswijk. Dat komt omdat de werf vooral was ingesteld op ijzeren en stalen schepen. Hierin is verandering gekomen. Met de komst in 2018 van de Stichting Stadskraan is er nu ook ervaring in de traditionele houten scheepsbouw in huis. Bouwmeester Dimitri Marangos en projectleider Liesbeth Bouwhuis van de Stadskraan kennen de ‘Per Mare ad Laurium’ en ‘Fiducia’ als geen ander. Onder hun leiding zijn de schepen gebouwd!

Bij de Stichting Stadskraan zetten Marangos en Bouwhuis zich nu in voor de herbouw van de middeleeuwse houten stadkraan die aan ’t Wed in Utrecht heeft gestaan en waarmee schepen werden gelost. Naast herbouw beoogt de stichting met dit project vooral ook jongeren en zij-instromers op te leiden in het vak van timmerman/-vrouw.

Reconstructies
De ‘Per Mare ad Laurium’ en de ‘Fiducia’ zijn gebouwd naar het voorbeeld van twee Romeinse schepen die in de Utrechtse nieuwbouwwijk Leidsche Rijn werden gevonden en door archeologen resp. ‘De Meern 1’ en ‘De Meern 6’ zijn genoemd.

‘De Meern 1’ is het best bewaarde Romeinse schip ter wereld! Het vrachtschip werd vrijwel intact aangetroffen in 1997 en opgegraven in 2003. Het eikenhouten schip (25 x 2.6 meter) stamt vermoedelijk uit 200 na Chr. Na conservering bij de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed in Lelystad staat het schip alweer enige jaren tentoongesteld in Castellum Hoge Woerd in Leidsche Rijn.

De archeologische veldtekeningen van ‘De Meern 1’ inspireerden Marangos en Bouwhuis bij Stichting Bouwloods Utrecht tot de herbouw van het schip als archeologisch experiment en als leer/werkproject. Onder hun leiding ging de herbouw in 2005 van start. Vier jaar later werd de gereconstrueerde ‘De Meern 1’ op feestelijke wijze door Agnes Jongerius gedoopt tot ‘Per mare ad Laurium’ (Latijns voor: ‘Tewatergelaten in De Meern’).

‘De Meern 6’ werd in 2008 gevonden en betrof één van Nederlands belangrijkste scheepsarcheologische vondsten. Het schip was de oudste punter die ooit was gevonden. Ook dit negen meter lange schip werd door leerlingen van de Bouwloods gereconstrueerd. De bouw is gefinancierd door de Vereniging van Notarissen Utrecht. In 2012 is de houten punter door Laetitia Griffith (Staatsraad bij de Raad van State) tewatergelaten en gedoopt tot “Fiducia” (Vertrouwen).

Rondvaarten
De beide schepen, voorzien van elektrische voortstuwing, kregen Woerden als thuishaven. Daar voeren ze onder leiding van de Stichting Romeins Schip Woerden met groepen passagiers. De belangstelling voor de culturele tochten was en is groot. Toch stopte de stichting vorig jaar met de rondvaarten wegens gebrek aan voldoende gekwalificeerde vrijwilligers. Met pijn in het hart zal Woerden het stokje doorgeven aan Utrecht. Naar verwachting zullen de schepen vaartochten maken over de singels en grachten van de stad.

Schouwspel
Aan de Romeinse schepen zal vermoedelijk het nodige moeten worden gerepareerd. De werkzaamheden zullen onder leiding van hun oude bouwmeester Dimitri Marangos worden uitgevoerd door leerlingen van de Stadskraan in samenwerking met de timmerlieden van de Museumwerf. De houten scheepsreparaties vormen een leerzame, extra klus voor de leerlingen en een mooie gelegenheid voor samenwerking tussen de Museumwerf Vreeswijk en de Stadskraan. Voor het publiek is dit een unieke kans deze bijzondere werkzaamheden op de voet te volgen.