Ondanks positieve ontwikkelingen blijft de LHBTIQ+ gemeenschap geconfronteerd met significante uitdagingen. PinkPanel is een jaarlijks onderzoek naar de (sociale) veiligheid van LHBTIQ+ personen in de regio Utrecht. Het wordt uitgevoerd door Art.1 Midden Nederland, COC Midden Nederland en de gemeenten Utrecht en Nieuwegein en dient als basis voor beleidsvorming en maatschappelijke initiatieven.

Op de foto v.l.n.r.: Bernice Calmes, directeur Art1MN Discriminatie.nl Provincie Utrecht, Wethouder Linda Voortman (Gemeente Utrecht) en Wethouder Marieke Schouten (Gemeente Nieuwegein)

Wethouders reageren op onderzoeksresultaat
De onderzoeksresultaten van PinkPanel 2024, gepresenteerd op 13 december Paarse Vrijdag, maken duidelijk dat de (sociale) veiligheid van LHBTIQ+ personen in Utrecht nog altijd niet vanzelfsprekend is. Hoewel er positieve ontwikkelingen zijn, blijft de LHBTIQ+ gemeenschap geconfronteerd met significante uitdagingen. Tijdens de bijeenkomst reflecteerden wethouders Linda Voortman (Utrecht) en Marieke Schouten (Nieuwegein) op de bevindingen en benadrukten zij het belang van blijvende inspanningen.

Wethouder Marieke Schouten (Nieuwegein)
“Het PinkPanel onderzoekt wat LHBTIQ+ mensen meemaken vanwege wie ze zijn. Eén citaat dat me bijzonder raakte, was van iemand met een zorgvraag: ‘Het is vervelend als ze net doen alsof er niks aan de hand is. Doordat ze er niks van weten, denken ze er ook niet aan om vragen te stellen.’ Het onderzoek laat zien dat uitsluiting niet alleen pijn doet, maar ook dat onwetendheid net zo schadelijk kan zijn. Hoe kunnen we nieuwsgierig blijven en elkaar beter leren begrijpen? Daar zal ik me als wethouder voor blijven inzetten.”

Wethouder Linda Voortman (Utrecht)
“De resultaten van PinkPanel 2024 laten zien dat er mooie stappen zijn gezet: veel mensen uit de LHBTIQ+-gemeenschap voelen ruimte om zichzelf te zijn. Maar de cijfers maken ook duidelijk dat dit helaas nog niet voor iedereen geldt. Dat moet anders. Als stad blijven we werken aan een Utrecht waar iedereen zich thuis en veilig voelt. Dat vraagt om kritisch blijven kijken, ongelijk investeren in gelijke kansen, en vooral blijven luisteren naar de verhalen achter deze cijfers.”

Belangrijkste bevindingen uit PinkPanel 2024
Onveiligheid in de publieke ruimte
Hoewel 87% van de deelnemers zich veilig voelt thuis en 91% bij vrienden, geeft 79% aan dat de straat een plek is waar zij zich onveilig voelen. Vooral de angst voor negatieve reacties speelt een grote rol. Een deelnemer zegt: “Op straat zie ik er zichtbaar queer uit. Ik vertrouw mensen niet snel omdat ik hun emoties niet goed kan inschatten.”

Knelpunten in de zorg
Toegang tot zorg blijft een uitdaging, vooral voor transgenderpersonen. Lange wachtlijsten en een gebrek aan kennis leiden tot frustratie. Een deelnemer beschrijft: “Ik verwacht niet dat zorgverleners alles weten over transgenderzorg, maar openheid om te leren zou veel verschil maken.” Ongepaste vragen over genderidentiteit en seksuele oriëntatie komen ook vaak voor, wat de toegang tot zorg bemoeilijkt.

Sociale druk en zichtbaarheid
Bijna de helft van de deelnemers past regelmatig hun gedrag of uiterlijk aan om negatieve reacties te voorkomen. Deze sociale druk laat zien dat er nog veel werk te doen is om volledige inclusie te bereiken. Een deelnemer geeft aan: “We hebben onze transregenboogvlag nog niet durven ophangen na nare ervaringen in onze vorige buurt.”

Lage meldbereidheid
Slechts 7% van de deelnemers heeft melding gemaakt van discriminatie. De meest voorkomende redenen zijn dat het incident als te licht werd beschouwd of dat melden weinig zinvol werd geacht. Slechts 21% van de respondenten is bekend met meldpunten zoals #weblijvenonszelf. Dit benadrukt de noodzaak om deze initiatieven meer zichtbaar en toegankelijk te maken.

Oproep tot actie: veiligheid en inclusie als gezamenlijke verantwoordelijkheid
De resultaten van PinkPanel 2024 maken duidelijk dat hoewel er vooruitgang is geboekt, er nog veel werk aan de winkel is. Het verbeteren van de veiligheid in openbare ruimtes, het vergroten van de toegankelijkheid en kwaliteit van zorg, en het verhogen van de meldingsbereidheid zijn essentieel. Tegelijkertijd blijft bewustwording een cruciale factor om inclusie te bevorderen. Discriminatie.nl Provincie Utrecht roept beleidsmakers, organisaties en inwoners op om gezamenlijk verantwoordelijkheid te nemen en te blijven investeren in een samenleving waarin iedereen zichzelf kan zijn.