De grond in Nieuwegein blijkt een nog grotere schat aan archeologische vondsten te zijn dan eerder bekend was. Al jaren geleden zijn er opgravingen gedaan op het bedrijventerrein Het Klooster en er wordt steeds meer duidelijk over wat er allemaal gelegen heeft. Drie jaar geleden werden er eeuwenoude skeletten gevonden in de grond op bedrijventerrein Het Klooster. Toen werd gedacht aan een stuk of drie skeletten van 6000 jaar oud.
Inmiddels is duidelijk dat de resten van de skeletten niet afkomstig zijn van een paar mensen, maar waarschijnlijk van minimaal veertien en maximaal twintig personen. Daarnaast zijn er niet alleen menselijke botten gevonden, maar ook resten van de bruine beer.
Archeoloog Kirsten Leijnse is blij met de vondsten uit Nieuwegein. “Nu we al het materiaal bekeken hebben blijkt dat we van minimaal veertien mensen botten hebben gevonden. We kunnen wel spreken van een grafveldje in de Swifterbantcultuur, en dat is wel heel bijzonder” vertelt ze. De laatste keer dat zoiets is gevonden was eind jaren ’70. Die vondst werd gedaan in Swifterbant in Flevoland waardoor deze naam aan de cultuur gegeven is.
KINDEREN
De opgravingen zijn belangrijk omdat daar nog veel onderzoek op gedaan kan worden, zoals DNA onderzoek. Daarmee kan worden gekeken of de skeletten zijn van mensen die verwant met elkaar zijn. “Misschien is het wel een familiegroep” zegt Leijnse. “Maar je kan ook onderzoeken of de mensen van hier afkomstig zijn, of dat ze heel ergens anders geboren zijn. Daarmee kunnen we onderzoeken hoe mensen zich bewogen in het landschap.”
Dat er veel resten van kinderbotten zijn gevonden is volgens de archeoloog ook heel interessant nieuws. “We dachten altijd dat in de Swifterbantperiode alleen volwassenen begraven werden” vertelt ze. Want tot nu toe waren er weinig tot geen kinderen gevonden. “We dachten dus dat er misschien een ander ritueel was voor overleden kinderen in die tijd. Dat we nu zoveel kinderen hebben gevonden verandert het idee van wat we hadden over hoe zo’n cultuur omging met de doden.”
BRUINE BEER
In Nieuwegein zijn ook resten van de bruine beer gevonden. “We vinden maar weinig resten van beren terwijl we wel weten dat ze in de bossen in Nederland veel voorkwamen” vertelt Kirsten Leijnse. Ook dit is dus een zeldzame ontdekking. De bruine beer kwam in Nederland voor tot het jaar 1000.
Het gaat om fragmenten van twee bruine beren. Het zijn twee achterpoten. De beer is er volgens de archeoloog door mensen terechtgekomen. Omdat alleen de achterpoten zijn gevonden ging het waarschijnlijk om een trofee.
De bruine beer kwam voor in Nederland maar dat wil niet zeggen dat de beer ook in de omgeving van Nieuwegein voorkwam. “Als we nu kijken hoe het landschap in Nieuwegein was, nat en moerassig en niet echt met heel veel bomen, dan is het niet waarschijnlijk dat de beren hier leefde. Dat was toch meer in loofbos-achtige plekken.”
POT MET ETEN
De vondsten worden nog onderzocht in onder andere Amerika aan de Harvard University. “Zij doen een groot onderzoek naar deze periode dus naar de overgang van de jager-verzamelaars naar de vroege landbouw” en die doen ook onderzoek naar bevolkingsbeweging.
De Nieuwegeinse skeletten mogen ook meedoen in het onderzoek van Harvard die heel veel skeletten onderzoeken. Wij sturen monsters op naar Harvard. “Ik had ze het liefst zelf gebracht, maar dat zat er niet in helaas” zegt Leijnse lachend.
De archeoloog denkt dat er nog wel meer verrassingen uit de hoge hoed gaan komen. “Er wordt nog allemaal onderzoek gedaan op de skeletten.” Daarnaast zijn er ook resten van potten gevonden en daar wordt ook nog naar gekeken. Met de nieuwste technieken kan worden onderzocht wat er bijvoorbeeld in die potten is gekookt. “Mogelijk ook een bepaald soort soep. En dan kan je weten wat de mensen toen aten.”
MOEDER MET BABY
Een eerdere bijzondere vondst in Nieuwegein was de moeder met baby uit de Swifterbantcultuur. Het gave skelet van moeder en baby was 6000 jaar oud. Het was een unieke vondst want nooit eerder was een babyskelet uit die tijd gevonden. Archeologen vinden vaak geen babyskeletten omdat het kraakbeen meestal vergaat. Na onderzoek werd duidelijk dat het ging om een klein meisje en haar moeder.
Begin 2017 kreeg Nieuwegein er 6000 jaar geschiedenis bij toen tijdens een archeologische opgraving door archeologen van RAAP en BAAC een steentijdvindplaats uit de Swifterbantcultuur werd ontdekt. De vondst van het oudste babygraf van Nederland was uniek. Een jaar later lieten onderzoekers van de Harvard Medical School in Amerika en het Leids Universitair Medisch Centrum weten dat het botmateriaal goed genoeg was om DNA uit te kunnen halen.
De baby was een meisje, de vrouw die haar vasthield haar moeder. Inwoners gaven moeder en baby de namen Ava en Ynge. Ava betekent stammoeder, Ynge betekent jong, klein. De letters van Ynge zijn dezelfde als die van ‘Geyn’, de middeleeuwse voorganger van Nieuwegein.
