Prostaatkanker of toch niet? Vanaf maart is die vraag in het St. Antonius Ziekenhuis in Nieuwegein en Utrecht de volgende dag beantwoord. Nu zijn daar soms meerdere dagen of zelfs weken mee gemoeid. Het ziekenhuis wil de periode van onzekerheid zo kort mogelijk maken voor mannen met verdenking op prostaatkanker. ‘Een patiënt weet zo direct waar hij aan toe is en vervolgstappen kunnen snel worden ingezet’ zegt uroloog Roderick van den Bergh van het St. Antonius Ziekenhuis.

Snelle diagnose
Bij de sneldiagnostiek wordt ’s ochtends vroeg een MRI-scan gemaakt en – als die daar aanleiding toe geeft – later diezelfde ochtend gerichte biopten genomen. Dat is bij ongeveer de helft van de patiënten het geval. In het St. Antonius Ziekenhuis gebeurt dit onder verdoving door de huid en niet, zoals elders gangbaar, via het darmkanaal. De kans op infecties is daardoor minimaal. De bioptuitslag is de volgende dag beschikbaar. Aan de hand daarvan kan in samenspraak met de patiënt een behandelplan worden opgesteld of aanvullende scans verricht.

Expertise
Prostaatkanker is bij mannen de meest voorkomende vorm van kanker. Soms is prostaatkanker niet agressief en hoeft er niet behandeld te worden. Voor een aanzienlijke groep patiënten is een ‘actief afwachtend beleid’ de best passende zorg. Echter, regelmatig is prostaatkanker agressief waardoor deze kan uitzaaien. Ter vergelijking: er overlijden ongeveer net zoveel mannen aan prostaatkanker als vrouwen aan borstkanker.

Het St. Antonius Ziekenhuis is één van de grootste behandelcentra van Nederland en behandelt naast prostaatkanker ook andere vormen van kanker binnen de urologie zoals blaas- en nierkanker, wat voor veel expertise zorgt. Jaarlijks wordt zo’n 500 keer de diagnose prostaatkanker gesteld, een aanzienlijk deel van de 12.000 in heel Nederland. Het ziekenhuis is ook één van de grootste onderzoekscentra op het gebied van prostaatkanker.

Best passende zorg
Van den Bergh: ‘Het is belangrijk om het gehele traject van prostaatkankerzorg te kunnen overzien om de beste zorgkwaliteit te kunnen leveren. En daarnaast is goed gebruik van beeldmateriaal, zoals MRI en PET-scan,essentieel voor de keuze van een behandeling. Zo past een actief afwachtend beleid bij de ene patiënt wel en bij de ander niet. En al is de kwaliteit van een operatie nog zo goed, een bestraling is voor een bepaalde groep patiënten een betere optie, dus deze optie moet ook worden besproken.’

‘Ook het nazorgtraject zien we als belangrijk onderdeel van een behandeling. Met aandacht voor eventuele gevolgen van een behandeling, zoals incontinentie- of impotentieproblemen. Overzicht over het geheel van diagnose en alle behandelmogelijkheden, en de verbinding tussen alle stappen onder één dak, zijn daarom belangrijk om vervolgens samen met de patiënt de voor hem best passende zorg te kunnen kiezen.’

Grotere overlevingskans
Het St. Antonius Ziekenhuis beschikt voor onderzoek en behandeling onder meer over geavanceerde MRI en PSMA/PET-scanners waarmee tumoren en eventuele uitzaaiingen in beeld gebracht worden. Indien nodig, maken twee DaVinci robots precisie-operaties mogelijk. Ook bestraling worden binnenkort in het eigen ziekenhuis verricht, in samenwerking met het UMC Utrecht.

De steeds verfijnder onderzoeks- en behandelmethoden leiden niet alleen tot een veel grotere overlevingskans, maar ook tot beperking of zelfs voorkomen van onnodige biopten, diagnoses en bijwerkingen zoals incontinentie en impotentie.

Met de sneldiagnostiek en een reeks behandelopties behoort het ziekenhuis tot de top-behandelcentra op het gebied van prostaat- blaas- en nierkanker. Daarbij werken onder meer urologen, verpleegkundig specialisten, oncologen, nucleair geneeskundigen, radiotherapeuten en radiologen nauw samen voor een optimaal resultaat.