Er waren al geruchten maar nu bevestigt men deze in VNG Magazine van 25 mei. Dankzij wonderbaarlijk denkwerk in de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties is daar een resolutie aangenomen. Deze roept overheden op om: “te proberen het geluk van hun burgers te vergroten.” Volgens het VNG magazine hebben gemeenten de wettelijke taak om de gezondheid en het welzijn van burgers te volgen en te verbeteren. Volgens het SCP kan het meten van geluk helpen om dit beleid te evalueren.
Al doende publiceert het Sociaal en Cultureel Planbureau nu een stuk getiteld: “Sturen op Geluk.” Het blijkt dat Almelo en Nieuwegein de eerste gemeenten zijn die een geluksbeleid voeren. Almelo doet dat met een geluksbudget als onderdeel van het WMO-beleid. Met een kleine, eenmalige subsidie worden inwoners die chronisch ziek zijn en in sociaal isolement leven, gestimuleerd hun droom na te volgen. Uit het rapport blijkt dat het werkt. Het ziek zijn neemt een minder centrale plaats in, mensen dagen zichzelf nu als het ware uit met door hen zelf gekozen activiteiten. Zij worden actiever, maken meer mee, krijgen contacten, slapen overdag minder en raken overtollige kilo’s kwijt. Dat lijkt wat mij betreft op gewoon sociale activering waarbij binnen de (fysieke) mogelijkheden van de personen in kwestie, gezocht wordt naar afleiding, in wat voor vorm dan ook. Dat kan van alles zijn. Wandelen, bridgen, sporten, koffie drinken, mensen ontmoeten enz. Of dat nu hun droom is, laat ik graag in het midden. Het kan in ieder geval heel positief werken zoals we weten van activiteiten in Nieuwegein en zoals de Ouderen Bonden die ook uitvoeren. Het is allemaal tamelijk logisch en elementair en kan goed door vrijwilligers uitgevoerd worden.
Uiteraard gaan we in Nieuwegein nog verder. Daar formuleren zorg- en welzijnsinstellingen samen geluksdoelstellingen om kwetsbare burgers vooruit te helpen. Binnen de mogelijkheden zal een en ander uiteindelijk niet ver van Almelo afliggen. Natuurlijk het zal heel anders genoemd worden en de magische kracht van de woonservice zone zal zeker haar werk doen, wanneer er tenminste een aantal echt operationeel worden. Want voorlopig is er tussen voornemens en uitvoering veelal nog wel een behoorlijke afstand.
Premier mark Rutten vertelde desgevraagd bij zijn aantreden dat de overheid geen geluksmachine is, aldus VNG magazine. Ik ontkom niet aan het gevoel dat hij gelijk heeft. Want het hele project riekt naar een soort bezigheidstherapie waarbij nut, noodzaak en resultaten moeilijk te meten zijn. De eerste vraag is natuurlijk wat “GELUK” eigenlijk is. Zeker is dat het subjectief is. Al even waarschijnlijk is het feit dat het om illusies gaat. Een paar miljoen in de staatsloterij winnen, brengt met kerende post meer zorgen dan geluk. En het vraag t om heel veel wijsheid om daarmee om te gaan. Een wijsheid die zo groot moet zijn die daar aanspraak op mogen maken waarschijnlijk al lang geleden hebben besloten om aan dat soort domme spelletjes niet mee te doen. Wat heel veel anderen niet zal weerhouden om wel mee te doen en gelukkig niet te winnen waardoor ze telkens heel ongelukkig worden. U begrijpt het hangt er gewoon vanaf waar u staat.
Alain de Botton, filosoof, legde onlangs in Trouw uit dat de groeiende welvaart ons geluksgevoel niet evenredig deed groeien. De illusie om de top te kunnen bereiken gaat verloren en maakt dat men zich ongelukkig voelt. Daar zullen veel mensen zich niet veel van aantrekken. Maar dat geluk iets te maken heeft met illusies en de vele percepties daarover, lijkt redelijk waarschijnlijk. Dat de overheid daarop zou moeten sturen is ook zo’n illusie, waarschijnlijk eerder gevoed door subsidie mogelijkheden en werkgelegenheid dan door een goed doordacht plan over wat overheden wel of niet kunnen en moeten doen. En hoeveel geld zij aan al die projecten moeten uitgeven.
Hetgeen niet wil zeggen dat ik iets heb tegen de activiteiten van Almere en de plannen van Nieuwegein. Voor de betroffen inwoners kunnen die heel gepast zijn. Noem het alleen niet “Sturen op geluk!” Daar zijn ander dingen voor nodig.
