Over gedraai en onnadenkendheid

Time magazine gedateerd 22 februari bevat een indringend artikel over Toyota’s problemen, de terugroepacties, de kosten daarvan en waarom de autofabrikant zo slecht met die tegenslagen schijnt om te gaan. Het doet mij op een onverwachtse manier aan de gemeente Nieuwegein denken.Tijdens het lijsttrekkersdebat zorgde de PvdA voor een stuntje. Zij lieten hun wethouder een lijst met bezuinigingen presenteren onder het motto: Zo komen we samen sterker uit de crisis. Partij van de Arbeid, Partij van de Aanpak. Menigeen was sprakeloos, zeker de coalitiepartners CDA en VVD. Zij waren het helemaal eens dat ze lekker samengewerkt hebben en worden waar ze bij staan een (politiek) oor aan genaaid. Want deze PvdA zit ook achter “lage lasten, veel voorzieningen” waar de vijfjaren begroting 2010 mee werd aangekondigd. Ja en nu opeens hebben ze het licht gezien, maar hun maatjes niet ingelicht.Deze wethouder, Bert Lubbinge stelde enige maanden terug in het personeelsorgaan van de gemeente dat er geen ontslagen hoeven te vallen en liep al doende personeelszaken wethouder van Randwijk voor de voeten. Maar nu opeens dankzij een actie die 10.150.000 euro moet opleveren, mag er op het ambtenarencorps voor 2 miljoen bezuinigd worden. En mag dezelfde wethouder van Randwijk trachten zijn organisatie gemotiveerd te houden. Dat mag hij dan doen met een selectieve vacaturestop en het verkleinen van de ambtelijke top. Dat werkt lekker motiverend. Voeg daarbij dat ook op externen voor 2 miljoen bezuinigd zal worden en de vraag is hoe de gemeente dat denkt te gaan doen. Nu al loopt er van alles mis.U ziet hier het verschil tussen politiek en de operationele werkelijkheid. We kijken tegen prachtige partijprogramma’s aan en hoe het uitgevoerd moet worden blijft een raadsel. Dat geldt ook voor het feit dat dit PvdA college sommige zaken die nu genoemd worden al veel eerder had kunnen regelen. Maar ja veel geld uitgeven is makkelijker dan een organisatie intelligent regelen, zelfs voor de Partij van de Aanpak. Overigens had de Verenigde Senioren Partij aangegeven dat men graag de huidige stand van zaken wilde weten wat betreft de ambtelijke studies over bezuinigingen. Die zijn pas in maart te verwachten, was het vlotte antwoord van het college. Conclusie de PvdA loopt voor de muziek uit en gebruikt zo te zien voor een deel informatie die de andere partijen niet hebben. Bovendien is het bedrag wat nu genoemd wordt waarschijnlijk verre van voldoende.Het zou wel eens om 15 miljoen kunnen gaan en dan nemen we de rentekosten voor die ongeveer 130 miljoen die de gemeente waarschijnlijk in 2011 en 2012 moet lenen voor de investeringen in de binnenstad nog niet mee. Slechte timing ja, maar dat ligt niet aan de gemeente. Voorlopig is dit PvdA plan een opsomming die zeker nog maar eens nagerekend moet worden en waarbij operationeel gekeken moet worden hoe je dat gaat uitvoeren. ICT uitbesteden kost vaak meer dan het oplevert, om maar eens iets te noemen. Voorlopig is dit dus gebakken lucht en geeft vooral een blik op wat ik maar “politiek gedraai” zal noemen van een kat in nood en die maakt rare sprongen.Vreemd genoeg is dat met Toyota ook het geval. Deze groei machine die in de laatste tien jaar in de Verenigde Staten meer productiecapaciteit toevoegde dan de bestaande capaciteit van Chrysler, raakte aan de grenzen van haar kunnen. Vol van het eigen succes vergat men naar de eigen organisatie te kijken, hoorde men allerlei kleine signalen niet en toen de grote herrie begon was het te laat. Miljarden aan kosten, imagoverlies enz. Heeft dit een parallel met onze gemeente. Ja ik denk van wel. Ook bij ons is het college en een kleine groep van hogere ambtenaren keihard bezig met de toekomst van onze stad. Er wordt vergaderd, gereorganiseerd, gedigitaliseerd, geïmproviseerd en we staan in Den Haag bekend als voorop lopend rondom de WMO en ICT toepassingen en ambitieuze plannen. Maar de risico’s zijn niet altijd helder. Niet bij de grote projecten en nog veel minder lager in de organisatie, waar regelmatig zuchtend geworsteld wordt met “hoe dat nu weer moet” en “of dit niet veel te veel is.” In het begin van deze periode heeft de jaarrekening regelmatig aanleiding gegeven tot discussies over de capaciteitsvraag.Wat er moet en wat Toyota ondertussen doet, is een fundamentele analyse van de vraag hoe nu verder. Wat is noodzakelijk, wat heeft maatschappelijk rendement, wat kunnen we vertragen, uitstellen, vergeten. Daarna ga je kijken wat de gevolgen zijn voor de organisatie en of het qua “geldstromen” het doel kan bereiken. Out of te box denken is een kunst. Voor de politiek betekent het vooral keuzes maken over wat we willen en kijken naar implementatie en uitvoering. Dat is voor de politiek heel moeilijk, maar niet moeilijker dan de aanpassingen die de organisatie moet doen. Stoppen met politiek en handen uit de mouwen dus!