De financiële Telegraaf van 23.4 stelde het zo aardig: “Ambtenaar nieuwe stijl laat anderen het werk doen.” Voorwaar een aardig onderwerp om over te ironiseren. Heel gemakkelijk gezien het beroerde imago wat ambtenaren nu eenmaal (schijnen te moeten) hebben. Ene mijnheer Piet van Mourik en zijn boek “De regisserende gemeente” veroorzaakte deze kreet. Mijnheer Piet is ex-ambtenaar en kan het weten . Immer hij verdient met dat weten zijn boterham als adviseur van de gemeenten . Na dit boek vast iets minder. Zo’n man die verdient aan gemeenten en ze dan aardig te kijk zet, lijkt me de laatste adviseur die we als gemeente nodig hebben. Zo te zien geen commerciële doordenker, het zij dan dat zijn boek hem toestaat om stil te gaan leven. Wat misschien wel een goed plan is.
Wat de Telegraaf in enkele zinnen aangeeft getuigd niet echt van doordachtheid. De vergrijzing, ja daar is tie weer, van het ambtenaren apparaat is een van de redenen waarom de gemeenten niet in staat zijn de juiste diensten tegen een redelijke prijs aan te bieden. Piet van Mourik legt vervolgens uit dat het komt omdat al die ambtenaren in de jaren zeventig zijn binnengekomen en allemaal dezelfde denkwijze handhaven en alleen elkaar bezighouden met verantwoordelijkheid mis te lopen en beslissingen te vermijden. Zo gaat hij nog even door om dan het ei van Columbus te lanceren: “Uitbesteding”! Hierover mag hij vrolijk de loftrompet steken. Hij heeft wel eens uitgerekend dat er tot 40% minder ambtenaren nodig zijn. Na een vraag van de journalist van de Telegraaf erkent de auteur dat het profiel van de nieuwe hoog opgeleide ambtenaar goed moet zijn. Goed opgeleide projectmanagers, met gedegen financieel economische kennis! En goed betaald natuurlijk want anders lopen ze naar het bedrijfsleven. Het schijnt dat ambtenaren van het grondbedrijf en masse naar projectontwikkelaars zijn vertrokken! Wat het ontslaan en vervolgens het opvangen van werkeloze ambtenaren kost, wordt niet vermeld.
Mijns inziens ligt de fout in het uitgangspunt. Al die grijze duiven presteren niet meer.
Vervolgens komen er conclusies. Jonge dynamische en hoogopgeleide ambtenaren zijn het antwoord. En besteed maar uit dan kunnen er veertig procent van die ambtenaren weg. Veertig procent van de Nederlandse ambtenaren in de WW? En hoeveel kennis hebben hoog opgeleide jongenlui van een gemeentelijke organisatie?
Volgens ondergetekende kunnen ambtelijke organisaties een stuk extra dynamiek goed gebruiken. Hoog verzuim, wat in Nieuwegein steeds lager wordt, en andere zaken duiden erop dat vooral ook bij het management goed gekeken moet worden naar de mensen in de organisatie. De kennis is in huis of wordt aangeleerd. Dat doen maakt het werk juist voor de “grijze hoofden” interessant! Hun brede ervaring wordt aangevuld met de laatste kennis van het vak. Wanneer dat niet meer kan is de organisatie redelijk uit het lood. De uitdaging is dus om de mensen zodanig te motiveren dat ze zin in hun werk, hun verdere vorming en vertrouwen in hun kennis hebben. Daarnaast moeten ze leren dat om hulp vragen een must is. En het management moet leren dan die hulp ook wel degelijk te bieden. Alles binnen een gemeente is proces en elk project moet ook volgens die procesregels uitgevoerd worden. Hoezo uitbesteden? We hebben onze ambtenaren nieuwe stijl toch al!
Overigens geldt hetzelfde voor de politiek. De raadsleden zouden best over meer kennis mogen beschikken. De ene avond aan het begin van een nieuwe raadsperiode met wat uitleg over de gemeentelijke organisatie is niet verkeerd maar uiteindelijk lang niet voldoende. Ook raadsleden moeten gemotiveerd worden. Al was het maar doordat de stukken hen leiden naar de uitdagingen van de gemeente en de vraagstukken die om oplossingen vragen. Mits goed gedaan weerhoudt dat raadsleden om stukken als technische zaken af te doen met de opmerking “het plan maar verder uit te werken”, zoals onlangs gebeurde bij de eerste stukken over de WMO. Dat voorkomen is ook een uitdaging voor de organisatie! Een hele leuke zelfs!
Kortom leve genoeg in onze gemeente. Laat de heer van Mourik maar buiten!
