Het trauma van Jutphaas, wordt het genoemd. Op 7 mei 1945, twee dagen na het einde van de oorlog, werden in Jutphaas één Duitser en vijf Nederlanders neergeschoten. Wat er precies gebeurd is, is nog steeds niet duidelijk.
In Nederland waren er in de dagen na de oorlog nog meer van dit soort confrontaties tussen Duitsers en Nederlanders. Op donderdagavond 29 april 2021 zal Ad van Liempt hier een online lezing over geven.
De lezing is een samenwerking van de Historische Kring Nieuwegein en bibliotheek De tweede verdieping. De toegang is gratis. Meer informatie en aanmelden via de website.
Ad van Liempt over de inhoud van de lezing
1945 was voor het grootste deel van Nederland het jaar van de bevrijding, maar toch was het geen jubeljaar: daarvoor waren de problemen die na de bevrijding opkwamen te groot en te ingewikkeld. Daarover gaat het boek ‘1945, de afrekening’ van journalist/schrijver Ad van Liempt, en dat is ook het thema van de lezing die hij erover houdt.
Het was vooral een jaar van scherpe contrasten. Tegenover de dood van meer dan 20.000 burgers in de steden in het westen tijdens de hongerwinter stonden de reddingsacties die vooral veel kinderen het leven hebben gered. Tegenover de tomeloze vreugde van de bevrijding – de feesten duurden hier en daar weken – stond de arrestatie van vele tienduizenden wegens landverraad en collaboratie met de vijand. Terwijl de Canadezen in ons land als populaire bevrijders de tijd van hun leven hadden, daalde bij de overlevenden langzaam het besef in dat meer dan 100.000 uit het land weggevoerde joden niet zouden terugkeren, dat ze in vernietigingskampen waren vermoord.
Inmiddels begonnen de afrekeningen. Met de collaborateurs, die massaal in kampen werden opgesloten, in afwachting van hun berechting. Met de meisjes en vrouwen die met Duitsers waren omgegaan – hun wachtte publieke vernedering. Er volgden ook maatregelen tegen zwarthandelaren en oorlogsprofiteurs.
De moeilijkheden werden nog groter toen bleek dat er na de capitulatie van Japan in Nederlands-Indië een revolutie uitbrak, die duizenden het leven kostte. De Nederlandse regering besloot op grote schaal troepen uit te zenden, in een wanhopige poging de kolonie te behouden en er rust en orde te bewaren.
Boek
Het boek ‘1945, de afrekening’ schreef Ad van Liempt op uitnodiging van het NIOD, Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies. Het boek sluit een zesdelige serie af over de afzonderlijke oorlogsjaren.
