Oekraïners proberen in Nieuwegein verblijfssticker te bemachtigen, maar IND kan vraag niet aan

Het lijkt op het eerste oog rustig bij de locatie van de IND aan de Symfonielaan in Nieuwegein. Toch loopt een Oekraïens gezin teleurgesteld weer terug naar de auto. “We hebben geen sticker gekregen, omdat we geen afspraak hebben”, vertelt dochter Julia. Ze zijn niet de enigen die vandaag zonder resultaat naar Nieuwegein zijn gekomen.

Oekraïense vluchtelingen in Nederland hebben vanaf 1 september een sticker in hun paspoort nodig om aan te tonen dat ze in Nederland mogen wonen en werken. Daarnaast zorgt de sticker ervoor dat vluchtelingen niet teruggestuurd kunnen worden naar onveilige gebieden in Oekraïne. Het bewijs kan op zes locaties in het land opgehaald worden en Nieuwegein is er daar één van.

Als je er langs loopt, zou je kunnen vermoeden dat de vraag niet groot is, maar schijn bedriegt. Wie online een afspraak probeert te maken, ziet de komende tijd geen enkel beschikbaar tijdslot. Personeelstekort is het probleem, zegt de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND). “We schalen op, zodra we meer uitzendkrachten hebben, maar het lukt nu niet om de run op de afspraken op te vangen.” In Nieuwegein zijn er door het personeelstekort maar twee en soms drie loketmedewerkers.

Ondertussen komt die datum van 1 september steeds dichterbij. Dan loopt de visumvrije periode af en zonder sticker ben je dan illegaal in Nederland. Dat veroorzaakt onrust bij Oekraïners die daarom maar op goed geluk naar Nieuwegein afreizen, in de hoop daar aan de deur alsnog geholpen te worden. Vandaag klopt onder meer een jong gezin aan dat verblijft in Doornspijk (Gelderland). De vader probeerde online een afspraak te maken, maar zonder resultaat. “Er is geen mogelijkheid in september, maar ook niet eens in oktober”, vertelt hij.

Hij is dan ook bang dat het niet gaat lukken om de sticker op tijd te krijgen. “Dan ben ik illegaal in Europa, dat vinden we spannend.” Het gezin komt uit Charkov en wil en kan niet terug. “We zijn heel dankbaar dat we hier een plek hebben om te leven, maar dit levert weer stress op. De toekomst is onzeker.”

De moeder van Julia, Helen is ook wanhopig: “We willen over een paar weken naar Oekraïne. Mijn dochter en man wonen in Oekraïne en ik heb ze een half jaar niet gezien. En als ik met mijn andere dochter in Nederland wil blijven dan wil ik hem wel kunnen opzoeken.” De sticker in het paspoort zorgt ervoor dat bij grenscontroles mensen niet teruggestuurd kunnen worden naar onveilig Oekraïens gebied.

Wade Zaddor staat ook hoopvol te wachten in Nieuwegein. Hij werkt in de schoonmaak en heeft een sticker nodig om te werken vertelt hij. Wade: “Ik kan geen afspraak maken online, het werkt helemaal niet. Niks is beschikbaar. Dus ik probeer hier een afspraak te maken.”

Alle wachters krijgen dezelfde boodschap: ze kunnen niet geholpen worden aan de deur. De IND geeft aan dat het echt alleen op afspraak mogelijk is een sticker te krijgen. De organisatie probeert snel meer personeel aan te trekken en adviseert om iedere dag op de website te kijken of er een plek beschikbaar is gekomen. Op dit moment kunnen er zo’n 100 stickers per dag gezet worden. “Dat moeten er meer worden”, zegt een woordvoerder.

De IND geeft aan dat als het niet lukt om voor 1 september iedereen te voorzien van een sticker, dat het geen consequenties heeft voor de mensen die geen sticker hebben voor de regels rond wonen, werken, aanspraak op leefgeld, opvang, medische zorg en onderwijs voor kinderen.

Met dank aan onze samenwerkingspartner RTV Utrecht