Gemeenten, provincies en waterschappen kunnen hun energiecontracten met Gazprom Energy NL voorlopig niet stopzetten. Dat meldt de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), na onderzoek van kenniscentrum Europa decentraal.
In de provincie Utrecht is de lijst met gemeenten die een contract met Gazprom hebben lang. Bunnik, De Bilt, Eemnes, Houten, Leusden, Lopik, Montfoort, Nieuwegein, Oudewater, Soest, Stichtse Vecht, Utrecht, Utrechtse Heuvelrug, Veenendaal, Wijk bij Duursteden, Woerden, Woudenberg en Zeist hebben allemaal een contract met de Russische gasleverancier. Dat geldt ook voor waterschap Rivierenland.
Nieuwegein gaf al aan zo snel mogelijk van Gazprom af te willen. Zowel de gemeenteraad als het college zijn het daarover eens. “Dit is een van de kleine dingen waar je als gemeente echt invloed op hebt”, zei locoburgemeester en wethouder Ellie Eggengoor. Het contract met Gazprom loopt daar nu nog tot eind dit jaar.
Aanbestedingsnormen zitten in de weg
Ook in Utrecht gingen stemmen op om van gasleverancier te wisselen. Maar daar liet de gemeente al snel weten dat de gemeente niet zomaar onder het contract dat nog tot en met 2023 loopt uit kan komen. Dat zoveel gemeenten voor Gazprom kozen, komt onder meer doordat het concern relatief lage prijzen rekende. Ook Utrecht koos in 2020 vol overtuiging voor het Russische gas. Volgens de gemeente was dit zelfs toendertijd de enig mogelijke keus.
“De Europese aanbestedingsregels staan ons bij aanbestedingen niet toe een Nederlands bedrijf voorrang te geven ten opzichte van andere in Europa gevestigde bedrijven”, verklaarde gemeente. “In de aanbesteding kwam Gazprom medio 2020 als beste uit de bus en het voldeed aan onze duurzaamheidseisen, waardoor we voor de gunning van de opdracht geen andere keuze hadden dan deze partij te kiezen.”
Die Europese aanbestedingsnormen zitten volgens de VNG nu ook de overheden en waterschappen in de weg die van hun contract met Gazprom af willen. Doordat Gazprom Energy NL geregistreerd is in Nederland, valt het bedrijf niet onder de economische sancties tegen Rusland. Ook met het sluiten van nieuwe contracten worden de instanties mogelijk gehouden aan de verplichte aanbestedingsprocedure. Dat kan ervoor zorgen dat er uiteindelijk toch een nieuw contract moet worden gesloten met Gazprom Energy NL.
‘Gemeenten kunnen dit niet zelf’
De VNG zegt de roep vanuit de samenleving om het boycotten van Russisch gas te begrijpen. “Alleen gemeenten kunnen dat eenvoudigweg niet zelf”, aldus de vereniging. Daarom vraagt de vereniging het kabinet om Europese afspraken te maken over de aanbestedingseisen en aanpassingen door te voeren op de internationale gasmarkt. Dan pas zou het mogelijk zijn om bijvoorbeeld Gazprom uit te sluiten.
Ook is het vanwege de huidige inrichting van de internationale gasmarkt onmogelijk om Russisch gas uit te bannen, stelt de VNG. Dat maakt het voorlopig voor energieleveranciers sowieso niet mogelijk om van een bepaald land wel of geen gas af te nemen. Gas wordt vanuit verschillende bronnen over de wereld gemengd. Woensdag zeiden energiebedrijven Vattenfall, Eneco en Essent bijvoorbeeld ook Russisch gas te leveren. Om hoeveel gas dit gaat, is onduidelijk.
Met dank aan onze samenwerkingspartner RTV Utrecht
