Nieuwegein gaat in hoger beroep in de rechtszaak tegen Aldi. De gemeente zegt in ‘een bijzondere situatie’ te zijn beland en in een spagaat te zitten, nu de rechter heeft besloten dat de tijdelijke Aldi in de nieuwbouwwijk Blokhoeve West voorlopig open mag blijven. In een andere zaak besloot de rechter namelijk dat de gemeente een dwangsom moet betalen voor iedere dag dat die Aldi nog opengaat.
“Tot op heden (24 januari) heeft de gemeente € 6.600 aan proceskosten betaald en zouden mogelijk € 125.000 aan dwangsommen verbeurd kunnen zijn. Of deze dwangsommen betaald moeten worden hangt af van de uitkomst van het hoger beroep. Mocht het hoger beroep slagen dan vervallen deze dwangsommen. Ook worden de supermarkten dan veroordeeld in de proceskosten van eerste aanleg en hoger beroep. Mocht het hoger beroep niet slagen dan gaan wij de gemaakte kosten zoveel mogelijk verhalen op Aldi. Naast bovenstaande kosten wordt gebruik gemaakt van externe juridische advisering en vertegenwoordiging. De kosten hiervan zijn tot op heden circa € 60.000.”
Al maanden touwtrekken de gemeente, Aldi en andere supermarkten over de net geopende Aldi in de nieuwbouwwijk Blokhoeve West. Van de gemeente mocht die tijdelijke winkel er komen, maar andere supermarkten maakten daar succesvol bezwaar tegen. Omdat de gemeente dwangsommen moest betalen, sleepte de gemeente Aldi vervolgens voor de rechter om te zorgen dat de winkel dicht zou gaan.
De twee zaken zorgen er dus voor dat de gemeente op dit moment “klem” zit, zoals een advocaat van de gemeente het eerder al omschreef. Van de ene rechter mag de Aldi openblijven, terwijl de andere vindt dat de gemeente er alles aan moet doen om Aldi’s deuren te sluiten. “We zullen daarom tegen deze uitspraak hoger beroep aantekenen”, schrijft de gemeente in antwoord op schriftelijke vragen van het CDA, D66 en Stadspartij Núwegein. Zij willen de onderste steen boven zien in deze supermarktsoap in Blokhoeve, De concurrerende supermarkten, Nettorama, PLUS van Loon, AH Hoogzandveld en de DIRK blijven van mening dat de Aldi is voorgetrokken bij de toekenning om in Blokhoeve een supermarkt te vestigen.
Hoge boetes voor gemeente
De gevolgen voor de gemeentekas zijn overigens groot. Het bedrag aan dwangsommen dat de gemeente aan de supermarkten dreigt te moeten betalen loopt inmiddels op tot 155 duizend euro. Het hoger beroep hierover loopt nog. Als de gemeente verliest, gaat Nieuwegein de kosten proberen te verhalen op Aldi. Het inhuren van juristen heeft de gemeenschap inmiddels al 60.000 euro gekost en dat wordt alsmaar meer.
Dat hoger beroep – tussen de supermarkten en de gemeente – dient aanstaande maandag. De gemeente zal dan béter dan eerder moeten motiveren waarom ze Aldi de grond gunde en andere supermarkten niet hebben mogen meedingen. Volgens het zogenoemde Didam-arrest mogen overheden bijvoorbeeld grond niet zomaar alleen aan één partij aanbieden.
De gemeente blijft er echter bij dat Aldi de enige serieuze gegadigde was voor een tijdelijke supermarkt in Blokhoeve. Die supermarkt krijgt immers ook een permanente vestiging in de wijk en dus was het volgens de gemeente logisch om Aldi tot die tijd ook een tijdelijke vestiging te laten bouwen. Volgens de gemeente was er “geen interesse” vanuit andere supermarkten, iets wat de andere supermarkten voor de rechter tegenspraken.
Woningbouw op Aldi-grond
Bovendien bezit Aldi Vastgoed B.V. grond waar de gemeente Nieuwegein graag sociale huurwoningen ziet komen. Naast een permanente Aldi-supermarkt zijn in Blokhoeve Blok West plannen voor een nieuw klimcentrum, een fitness én dus woningen. In een eerdere rechtszaak zei de gemeente dat Aldi in ruil voor de bouwgrond een nieuwe supermarkt zou realiseren.
Met het oog hierop besloot de gemeente haar grond aan Aldi te verhuren om alvast een tijdelijke supermarkt neer te kunnen zetten, zolang de definitieve vestiging nog niet klaar is. De gemeente noemt Aldi “een logische gegadigde” voor de gemeentegrond, omdat die “bijdraagt aan de gebiedsontwikkeling Blokhoeve”. Volgens de gemeente was Aldi dus ook de énige gegadigde.
De rechter was het met de argumenten van de gemeente oneens en zei dat het onduidelijk is aan welk criterium de gemeente heeft getoetst dat er maar één kandidaat voor de verhuur van gemeentegrond zou zijn. De gemeente benadrukte in de rechtbank een “win-winsituatie”: het commerciële belang van Aldi én het belang voor woningbouw van de gemeente. Maar dat is volgens de rechter geen objectief criterium om Aldi als enige gegadigde te zien. Ook andere mogelijke criteria wees de rechter van de hand.
In hoger beroep probeert de gemeente de rechtbank straks alsnog op andere gedachten te brengen. De supermarkten krijgen van de gemeente nog wel een veeg uit de pan. Ze schrijft: “Het lijkt erop dat de gerechtelijke procedures zijn gebruikt om een concurrerende supermarkt tegen te werken.” De gemeente zegt dat al sinds 2017 bekend is dat ze graag een supermarkt wil hebben in Blokhoeve, maar de andere supermarkten jarenlang “niets hebben laten horen”.
Het college van B&W laat weten dat zij blij is dat er inmiddels een tijdelijke supermarkt voor de wijk beschikbaar is. De behoefte vanuit de wijk is al lange tijd groot, de petitie ‘Aldi Blokhoeve moet blijven’ die recentelijk is aangeboden aan het college is ruim 280 keer ondertekend door de wijkbewoners.
Wanneer het hoger beroep in de zaak van de gemeente tegen de Aldi dient, is nog onbekend.
