Tientallen gemeenten in Nederland hebben interesse in een nieuwe methode voor armoedebestrijding: ‘Mobility Mentoring.’ Ook Nieuwegein gaat er mee aan de slag. Wethouder Martijn Stekelenburg laat via Twitter weten: ‘Hier gaan we in Nieuwegein ook mee aan de slag! Wetenschap i.p.v. onderbuik volgen.’

De gedachte achter ‘Mobility Mentoring’ is dat de weg om blijvend uit armoede te komen, begint met het wegnemen van stress. Alphen aan den Rijn heeft de primeur. Wanneer Nieuwegein gaat starten is nog onduidelijk maar het zal op korte termijn gebeuren. 35 Nederlandse gemeenten, waaronder de grote steden Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Enschede en Groningen en dus ook Nieuwegein, willen er alles over weten of hebben al vergaande plannen om ermee aan de slag te gaan.

Het enthousiasme over ‘Mobility Mentoring’ bij de gemeenten en hulpinstanties komt voort uit frustratie over de huidige uitgangspunten voor sociaal beleid: zelfredzaamheid en eigen verantwoordelijkheid. Dat beleid boekt geen blijvend resultaat. De schuldenproblematiek lijkt niet beheersbaar, ondanks de economische opleving. Eén tot anderhalf miljoen huishoudens hebben risicovolle of problematische schulden in Nederland. Hoeveel in Nieuwegein is onduidelijk.

In de Amerikaanse methode worden mensen met financiële problemen eerst bewust gemaakt van de stress waarmee ze leven. Mentor en cliënt stellen vervolgens samen het wegnemen van stress steeds centraal in een stappenplan op verschillende terreinen, zoals geld, scholing, gezondheid en huisvesting. Ook  lastige gesprekken in de ochtend gepland, als de stressgevoeligheid over het algemeen het laagst is. Bij successen krijgen deelnemers een beloning, met geld of spullen of met een compliment.

“Door zelfredzaamheid en eigen verantwoordelijkheid centraal te stellen, zijn we de afgelopen jaren steeds meer van kwetsbare mensen gaan vragen. Professionals merken dag-in-dag-uit dat het te veel is”, zegt Nadja Jungmann. Zij is lector Schulden en Incasso aan de Hogeschool Utrecht en introduceert de Amerikaanse methode in Nederland.

Hulpverleners moeten deze groep veel meer aan de hand meenemen, zegt ze. “Stuur ze bijvoorbeeld een sms’je om ze aan een afspraak te herinneren en help ze om to-do-lijstjes te maken. Als je dat doet, dan zie je dat ze wél gemotiveerd zijn. Het beeld dat veel mensen niet gemotiveerd zijn, verschiet van kleur als je de invloed van stress erkent.”

“Het lijkt wel wat op opvoeden”, zegt Jungmann. “Maar bij opvoeden is er een machtsverhouding. Bij Mobility Mentoring is die er niet. De deelnemer stelt zelf de doelen die hij wil behalen. De mentor ondersteunt hem daarbij.” Door meer te investeren in gesprekken met deze groep van kwetsbare mensen lijkt het of je meer geld kwijt bent aan de zorg maar uiteindelijk zal de gemeente minder kwijt zijn aan gezondheidszorg en uitkeringen, dat is de gedachte achter deze nieuwe methode van armoedebestrijding.