Het is volgend jaar 150 jaar geleden dat in Jutphaas de Nicolaaskerk aan de Utrechtsestraatweg 8 in Jutphaas werd gewijd, gebouwd in neogothische stijl, een kunststroming die teruggreep op de middeleeuwen. De pastoor van dat moment, Gerard van Heukelum, speelde daarbij een belangrijke rol. Het was de eerste kerk waarin hij zijn visie op middeleeuwse kunst en het belang ervan voor de kerkelijke kunst en architectuur van die tijd kon toepassen. Ook was hij een gedreven verzamelaar van middeleeuwse kunst.
Naast 19de-eeuwse kunst beschikt de Nicolaaskerk ook over een aantal laatmiddeleeuwse stukken zoals het schilderij van de Noodhelpers. Bijzonder is ook het laatgotisch orgelfront, afkomstig uit de voormalige Heilige Stede te Amsterdam. Het gebouw en de geloofsgemeenschap maken samen met acht omliggende kerken deel uit van de Parochie van de Heilige Drie-eenheid.
Waar komt die liefde voor de middeleeuwen in de 19e eeuw vandaan en wat zien we daarvan terug in de Nicolaaskerk? Het antwoord op deze én andere vragen hoort u in de lezing die kunsthistorica drs. Grieta Felix op woensdag 11 december van 19.30 uur tot 21.30 uur zal houden in de Nicolaaskerk. Deze lezing sluit aan bij de tentoonstelling In de ban van de middeleeuwen in Museum Catharijneconvent in Utrecht.
De entree voor deze lezing is gratis. Graag wel van tevoren opgeven door een e-mailtje te sturen naar: voorzitterkcnn@3eenheidparochie.nl.
Over de Nicolaaskerk
De kerk aan de Utrechtsestraatweg 8 in Jutphaas is gewijd aan de heilige Nicolaas van Myra, op wie het kinderfeest Sinterklaas is gebaseerd. De historische gegevens over Nicolaas zijn zeer schaars. De legendarische wonderverhalen over zijn heilig leven zijn daarentegen talrijk. Die maakten hem tot beschermheilige van alle mogelijke groepen in de samenleving (kinderen, zeelieden, kooplieden, ongehuwde vrouwen, enz.). Lees hier meer over Nicolaas van Myra.
Vanaf 1688 werd er door de katholieken van Jutphaas gekerkt in de schuilkerk aan het Overeind, nu de Malapertweg. Door de groeiende bevolking werd dit kerkje echter te klein. De toegenomen godsdienstvrijheid in de negentiende eeuw maakte het mogelijk om in het dorp een zichtbare kerk te bouwen.
In 1873 werd een stuk grond aangekocht langs het kanaal voor de bouw van een nieuwe kerk. Pastoor Van Heukelum gaf Wilhelm Viktor Alfred Tepe (1840-1920) opdracht om een nieuwe kerk te ontwerpen. Op 11 mei 1874 werd de eerste steen gelegd door mgr. A.I. Schaepman (1805-1882), aartsbisschop van Utrecht. Precies één jaar later, op 11 mei 1875, werd de kerk door hem ingewijd. In 1875 werd de kerk ingewijd. De kerk werd ingericht door het Sint Bernulphusgilde, dat in die tijd veel neogotische kerken inrichtte.
De van Heukelumpenning vernoemd naar Gerard van Heukelum. Deze penning is tot nu toe twee maal uitgereikt.
Portret van G.W. van Heukelum, geboren 1834 en overleden in 1910. In Nieuwegein is ook een straat naar hem vernoemd: De Mgr. G.W. van Heukelumstraat.
