Kunstkenner

Sinds 4 oktober staat in de digitale krant een oproep voor een kunstkenner. Mijn zeer betrouwbare bron bij de digitale krant meldt mij dat het aantal aanmeldingen niet hoog is, diplomatiek uitgedrukt. Dat verbaast mij, want kunstkenners vind je gelukkig vrijwel overal.Natuurlijk vraagt de oproep om meer dan alleen kennis van kunst. De kunstkenner wordt gevraagd ook daadwerkelijk werk te maken van kunst. De herkomst van een kunstwerk traceren, de kunstenaar benaderen en een interview afnemen. Dat zou wellicht kunnen verklaren dat er nog niet echt veel aanmeldingen zijn binnengekomen.Als kunstkenner kun je vrijwel anoniem opereren. Een kunstkenner heeft ook geen uiterlijke kenmerken. Smaak, gevoel en emotie zijn absoluut persoonsgebonden eigenschappen, die niet ter discussie staan. Iedereen die te maken heeft met kunst weet dat er over smaak niet te twisten valt. De kunstwereld heeft dat ook volledig geaccepteerd.Een aparte categorie binnen de kunstkenners wekken hier en daar wel de nodige irritatie. Dat zijn de kunstkenners die zich niet beperken tot hun eigen smaak en waardering, maar zich geroepen voelen kunst te beoordelen en te waarderen voor het publiek. Die kunstkenners menen dat kunst onder te brengen is in objectieve en meetbare criteria.Dat soort kunstkenners kan de kunstwereld eigenlijk missen als kiespijn. Kunst heeft nu eenmaal die ene, niet te beïnvloeden, eigenschap dat het zich niet in een afgemeten hokje laat persen. Of iemand dat nu leuk vindt of niet, kunst vindt haar eigen weg in de samenleving. Een kunstwerk doet je iets of het doet je niets. Als er meer mensen geraakt worden door het werk, is het kunst; alle kunstkenners ten spijt.In absolute zin wordt de waarde van een kunstwerk bepaald door vraag en aanbod. Originaliteit en uitstraling spelen daarbij een belangrijke rol. Je wilt per slot van rekening niet je huis volhangen met zaken die je op elke hoek van de straat kunt kopen. Helaas is kunst nog lang niet voor iedereen echt betaalbaar. Daar zal ook niet zomaar een oplossing voor komen vrees ik. Het dwingt de gemiddelde kunstliefhebber tot een steeds weer terugkerende keuze. De gevoelswaarde van een werk afwegen tegen de waarde in geld. Een reproductie van Rembrandt aan de muur of het werk van een onbekende kunstenaar.Herkenbaarheid speelt onmiskenbaar een belangrijke rol. Grappig genoeg geldt dat zelfs voor abstract werk, dat toch per definitie weinig herkenbaar is. Als je kunt refereren aan wat je eerder gezien en gevoeld hebt, is dat een stuk eenvoudiger dan je gevoel loslaten op iets nieuws. Daar ligt ook de kern van de bloeiende en groeiende markt voor hedendaagse reproducties. In landen als Thailand werken talloze kunstenaars dagelijks aan weer een handgemaakte reproductie van de Nachtwacht, voor het gebruiksgemak teruggebracht tot meer menselijke proporties.De vraag die de toekomstige kunstkenner van de digitale krant moet gaan beantwoorden is of hier dan nog wel sprake is van kunst. Is het niet meer plagiaat en een schending van de rechten van de oorspronkelijke kunstenaar? Kunstkenner word je vanuit belangstelling, niet vanuit kennis van zaken. Je eigen gevoel, eigen afwegingen en eigen keuze bepalen de weg, niet de smaak van een bepaalde groep mensen.Afrodite