Kleur

Op de radio hoor ik iemand enthousiast vertellen over onze samenleving in 2050. We leven dan in Eurabia en het strand is verdeeld in Burka-beach en daarnaast het naaktstrand. Ik vraag me dan ogenblikkelijk af of dat is wat we met z’n allen willen. Zou dat de inzet van de integratie zijn? Ik voorzie een uitverkoop van kunst en cultuur als het ooit zover zou komen, een lijdensweg.Met de Paasdagen voor de boeg is er altijd wel even een moment om stil te staan bij het lijden. Geïntegreerde medeburgers weten er inmiddels ongetwijfeld alles van. Dan bedoel ik natuurlijk niet de lijdensweg om uit te vinden waar je in Nederland je strippenkaart kan en mag kopen. Ik heb het dan over de diepere betekenis van Pasen.Het is een vraag van de kip en het ei. Wat was er eerder? Geel als kleur van hoop en lijden of de eieren van de Paashaas. Feit is dat de kleur geel wel erg verbonden is met Pasen. Ook in de kunst zie je heel vaak de relatie tussen het gebruik van geeltinten en het onderwerp van het schilderij. Zelfs de natuur legt niet zelden een rechtstreeks verband tussen geel, lijden en hoop.In de VS speelt het gele lintje al eeuwenlang de rol als symbool voor hoop en lijden. De hype van afgelopen zomer met de gele bandjes van Lance Armstrong bevestigt eens te meer dat wereldwijd de kleur geel een bijzondere betekenis heeft. Kleuren die richting geven aan cultuurpatronen komen veel vaker voor dan alleen bij de kleur geel. De waardering van kleuren bepaalt voor een groot deel ons dagelijks bestaan en afwijkingen van normaal geldende afspraken vallen ons op, bijna als vanzelfsprekend.Kunstenaars maken dankbaar gebruik van het palet aan kleuren dat associaties oproept. Kunstwerken worden niet zelden gewaardeerd en waardevol door de kleurkeuze van de kunstenaar. Overigens wordt daardoor ook Westerse kunst lang niet altijd begrepen in andere culturen. Als je denken en gevoel beïnvloed worden door cultuurbepalende kleurschakeringen, als kleuren een andere waarde hebben, dan wordt de waardering van kunst anders.Cultuurverschillen maken een mooi palet van de wereld. De gedachte die totaal verschillende paletten samen te voegen tot een geheel is voor een kunstenaar onbegrijpelijk. Juist de diversiteit aan kleuren is een uitdaging en zorgt voor verrassend mooie resultaten. Kunst is absoluut niet gebaat bij integratie en vervlakking.Praat een uurtje met een kunstenaar en het zal je volkomen duidelijk worden wat er gebeurd als je, op je palet, probeert alle kleuren samen te voegen tot een geheel. Er ontstaat een verstopping van kleuren, ook beter bekend als zwart. Zwart is de ultieme samenvoeging van alles, een eenheidsworst zonder weerga. Ik wil daarmee niet beweren dat zwart geen culturele of kunstzinnige waarde heeft, want ook met zwart kun je heel goed accenten zetten. Daar waar alles en iedereen bij elkaar komt ziet het zwart.Zwart en wit zijn de twee uitersten als het over kleuren gaat. Zwart en wit hebben hun eigen rol in het geheel, maar zijn bedoeld om het schitterende palet daartussen volledig tot bloei te laten komen. Een wereld die deze wijze les uit de kunst vergeet en verwordt tot een zwart-witte samenleving raakt meer kunst en cultuur kwijt dan haar lief is.Afrodite