Wereld wijd
De tweede helft van 2008 wordt gedomineerd door de kredietcrisis. Het is het gesprek van de dag en iedere regering wordt opgeroepen de helpende hand te bieden. Waarom eigenlijk? Waarom moeten “zielige” aandeelhouders en topbestuurders van banken geholpen worden, omdat zij cruciale fouten hebben gemaakt en het slachtoffer zijn geworden van hun eigen hebzucht. In de Verenigde Staten werden op onverantwoorde wijze hypotheken verstrekt aan potentiele huizenkopers, die de rente en aflossing normaal gesproken nooit zouden kunnen opbrengen en die bij in gebreke blijven van aflossing en rentebetaling doodgemoedereerd hun sleutels bij de bank inleveren en dag met het handje zeiden zonder enige restschuld op hun conto.
Een bank, die dat toestaat en een overheid die dat expliciet stimuleert (dank U wel, heer Bush), moeten hun eigen rotsooi opruimen en niet worden geholpen over de rug van de belastingbetaler. Ook de banken, die vervolgens deze hypotheken, verpakt in aantrekkelijke derivaten kochten uit winstbejag, moeten hun eigen bloedneus stelpen.
Consequenties
De meer dan verhitte wereldeconomie was allang aan een afkoeling toe. De krapte op de arbeidsmarkt gaf dat al aan. De opgetreden deuk in het financiële systeem leidt alleen maar tot een versnelling. Wij moeten met z’n allen door deze zure appel heen bijten en rotte appels opruimen. Als banken en bedrijven in problemen komen door buitensporige risico’s te nemen om nog meer winst voor hun aandeelhouders te genereren dan moeten zij maar in surseance en opgedeeld of opgekocht worden door de goede overblijvers. Dat is even pijn leiden, maar leidt wel tot sanering en sanering betekent : “gezond maken”. De topbestuurders mogen naar huis zonder beloning, want zij waren niet top.
In Nederland
Ons land werd ook geraakt door de hebzucht van bestuurders en aandeelhouders. Aegon en ING hadden ook de nodige risico’s in de VS genomen, maar zijn in principe sterk genoeg om te overleven. Echter de hebzucht van hedgefondsen en de aandeelhouders van ABN-Amro hadden in Nederland al voor de nodige onrust gezorgd plus de hoogmoedswaanzin van Fortis, die als klein duimpje de reus ging overnemen. Nemen wij ook nog even de hebzucht van de Nederlandse spaarders mee, zowel particulieren, gemeentes en provincies, dan is het Nederlandse hebzuchtplaatje rond. Het ingrijpen van Wouter Bos is begrijpelijk, maar wat zou er gebeurd zijn, als hij niets had gedaan? Wellicht hadden andere banken ABN-Amro overgenomen en Fortis gesaneerd. Wellicht zaten de IJsland spaarders met een kater, maar zij hebben toch vrijwillig hun geld weggehaald bij de Nederlandse banken en naar IJsland gebracht. Wellicht hadden Aegon en ING nog meer met de billen moeten knijpen, maar hadden zij deze spannende tijd wel overleefd gezien hun gezonde portefeuilles. In ieder geval was er een sanerende waarschuwing uit gegaan en wist iedereen dat de bomen niet altijd tot de hemel kunnen groeien.
D66 vindt,
dat onze gemeentebestuurders niet van ongebreidelde hebzucht kunnen worden beticht. Onder toezicht van de raad is een behoudend financieel beleid neergezet. Onze spaarcenten staan veilig en de dagelijkse exploitatie is in balans. Risicomanagement is onderdeel van het beleid, hoewel extra intensivering met betrekking tot de binnenstad nooit kwaad kan. De actualisatie hiervan staat op de rol.
De lessen van de huidige tijd zijn in ieder geval, dat hebzucht mag worden afgestraft en realiteitszin mag worden beloond.
Hans Reusch
Fractievoorzitter D66 Nieuwegein
