Eindexamen

Soms vraagt het leven om een topprestatie. Als zo’n moment zich aandient, heb je het gevoel dat alles draait om dat ene ding. Je hele leven staat op het spel. De toekomst wordt bepaald door de uitkomsten van wat je nu aan het doen bent.Achteraf is het eenvoudig vast te stellen dat de uitkomsten eigenlijk vrijwel geen invloed hebben op je bestaan, dat leven veel complexer is dat dan ene moment. Ik wil daarmee niet beweren dat het dus allemaal geen zin heeft of dat het leven is voorbestemd.Leven wordt bepaald door keuzes. De optelsom van die keuzes wijzen je de weg. Wat groot lijkt is niet zelden een druppel in een grote oceaan. Toch voelt het niet zo op het moment dat je het beleeft. Als je veel nadenkt en aarzelt op dit soort momenten in je leven heet dat niet zelden faalangst.Faalangst is het gevoel dat je niet in staat zult zijn de prestatie te leveren die van je gevraagd wordt. Faalangst is een akelig gevoel dat maakt dat je onzeker, zwak en kwetsbaar bent. Je bent op weg om iets te doen wat je nog nooit gedaan hebt. Een nieuwe ontwikkeling, een nieuwe fase in je leven.In het klein maak je dat heel regelmatig mee. Voor aanvang van een belangrijke wedstrijd, als columnist starend naar een nog leeg vel papier, op weg naar een sollicitatiegesprek. Het is een onderdeel van je bestaan om te leren omgaan met spannende momenten.Je verstand en ervaring spelen daarbij een belangrijke rol. Volwassen mensen hebben er gemiddeld dan ook minder moeite mee dan kinderen. Langzaam maar zeker wordt de angst om te falen vervangen door inzicht in wat je wel en wat je niet kunt. Wat je niet kunt probeer je te vermijden in je leven, wat je wel kunt zoek je op.Onze samenleving is gebaseerd op dit soort principes. Diep verankerd in onze cultuur ligt het idee dat we sommige zaken maar beter kunnen overlaten aan specialisten en dat we ons bezig moeten houden met onze eigen bijdrage aan de samenleving. Kinderen proberen we zo lang mogelijk te beschermen tegen het moeten nemen van hun eigen beslissingen.Vanuit die invalshoek is het logisch dat wij ook heel bewust de momenten bepalen waarop iemand wel moet laten zien wat hij kan. Dat soort momenten komen dan ook periodiek terug in onze samenleving en zijn omringd met allerlei herkenbare rituelen. Deze weken staat het eindexamen centraal. Bijna 200.000 kinderen worden voor de leeuwen geworpen.Het is een stap op weg naar zelfstandigheid en volwassenheid. Een ritueel waarvan de uitkomst ook in grote lijnen al bij voorbaat vaststaat. Een uitdaging is leuk en spannend, maar we moeten natuurlijk wel de voortgang blijven bewaken. Een subtiel spel van correctie en normen zorgt ervoor dat ieder jaar rond de 90% van alle examenkandidaten ook de gewenste succeservaring heeft.Die statistische zekerheid geeft aan dat het eindexamen vooral ook een maatschappelijke proeve van bekwaamheid is. Een gezel die zijn meesterwerk maakt, een resultaat dat je de weg wijst in de samenleving. Een ritueel dat een leven lang meegaat. Geniet van het moment en zet je angsten opzij.Wij willen dat je slaagt….nu jij nog.Afrodite