Van de AWBZ en de WMO (Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten en Wet Maatschappelijke Ondersteuning). Oftewel: “Wat blijft er over van de AWBZ en wat gaat er naar welzijn en zorg en hoe!”
De provincie Utrecht was zo vriendelijk een bijeenkomst te organiseren over bovenstaand onderwerp. De Verenigde Senioren Partij bevond zich daarom op 29 april bij Abrona in Huis ter Heide temidden van medewerkers van verschillende Utrechtse gemeentes en één wethouder. Uit de politiek geen mens. De VSP heeft met haar senioren het voordeel dat ze veel meer tijd steken in maatschappelijke ontwikkelingen dan het gemiddelde raadslid, een gegeven dat in de steeds complexer wordende samenleving een aantal voordelen oplevert. Zo ook die dag. Het was leerzaam en ook verbazingwekkend.
Er waren drie presentaties, vanuit de Raad voor de Volksgezondheid en Zorg, het Ministerie van VWS en het Zorgkantoor. Tevens was bijgevoegd in de documentatie: Statement van de patiënten-, cliënten en consumentenorganisaties over de WMO en de duurzame AWBZ. En de brief van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport aan de Tweede kamer, getiteld: Op weg naar een bestendig stelsel voor langdurige zorg en maatschappelijke ondersteuning.
Het kabinet gaat er vanuit dat er sprake is van een forse overschrijding van het beschikbare geld voor de zorg. De maatregelen die aangekondigd zijn moeten in financieel opzicht soelaas bieden. Zowel de belangenverenigingen als de VNG voorzien de brief van het ministerie van de nodige vraagtekens en opmerkingen.
Het eerste opvallende was het feit dat een lichaam of organisatie als De Raad voor Volksgezondheid en Zorg de opdracht gekregen heeft om de aftrap te geven bij deze plannen. We kregen dan ook een voortreffelijk voordracht over “Advies gemeente en zorg” van een geharnaste spreekster die vervolgens weer snel vertrok. Duidelijk was dat de Raad haar communicatieparagraaf goed wist in te vullen. U krijgt dus kreten als: “Een nieuwe tijd vraagt om een nieuwe wet.” en “Er moet een nieuwe robuuste wet komen die aansluit bij de behoeften van deze mensen.” Vervolgens worden er middels beproefd recept duistere beelden verwoord over wat er allemaal mis gaat en uitgelegd waarom er een nieuwe wet moet komen! Daarna komt de uitwerking op allerlei niveaus. Zo gaan de Rio’s verdwijnen ( en hun kennis?), krijgen we één loket (Waarom dat nu in een keer wel zou lukken ?) en mag de gemeente van alles gaan uitvoeren. In 2006 mag het beginnen en dan wordt het vijf jaar later definitief. Iedereen luisterde er naar en er was zomaar één vraag!
Het ministerie had de communicatie wat minder sterk voorbereid en dat resulteerde in een zwakker verhaal. De kern was dat de burgers meer eigen verantwoordelijkheid moeten nemen. De gemeentelijke taken werden gedefinieerd en bleken zo ongeveer gelijk te zijn aan wat de gemeente theoretisch nu al doet! Maar het moet nu meer op hoofdlijnen blijven. De grote winst zou volgens het ministerie moeten zitten bij de grotere betrokkenheid van de burger bij maatschappelijk ondersteuning; betere mogelijkheden benutting mantelzorg en vrijwilligerspotentieel, ketenvorming ???? op lokaal niveau levert synergie en doelmatigheidswinst op; enz.
Wanneer je dan weet dat Nieuwegein als gemeente de burgers ook al in wenst te schakelen voor allerlei bezuinigingen, dan krijgen die het druk! Graag geef ik u mijn commentaar op een paar punten.
Wij vinden het jammer dat het ministerie niet zelf haar werk doet in plaats van geld te besteden aan de Raad voor Volksgezondheid en Zorg. Dat zou een aantal ambtenaren een leuke uitdaging opleveren en de mogelijkheid om ervaring op te doen! Nu blijft dat liggen bij die waarschijnlijk niet goedkope raad en vragen een aantal ambtenaren zich af: “Waarom wij niet!”
Het ziet er naar uit dat de Raad maar ook het Ministerie niet ver genoeg in de gemeentelijke keukens kijken. Men stelt zaken voor die in feite allang gedaan (moeten) worden in gemeentes. Dikke discussies met de VNG, ook over geld, zijn het logische gevolg.
Ook ziet het er naar uit dat Raad en het ministerie veel te gemakkelijk denken dat, waar nodig, vrijwilligers een en ander wel voor hun rekening gaan nemen! Dat zou wel eens veel te optimistisch kunnen zijn en gaat kapitalen kosten aan communicatie naar en motivatie van generaties die a-priori helemaal niet van plan zijn om aan mantelzorg te doen of vrijwilliger te zijn!
Tenslotte de vraag waarom wij een wet die nog nauwelijks operationeel is, niet aanpakken qua implementatie en uitvoering, in plaats van te constateren dat het verleden niet goed was en een nieuw idee de oplossing is. Opvallend is dat vooral de consumentenorganisaties de bijgeleverde pagina’s volschrijven over “Uitvoering”. Wat is er mis met de AWBZ, de WVG en andere wetten? Juist ja, “Uitvoering”.
Men beseft in den Haag misschien onvoldoende hoe moeilijk die wetten uitvoerbaar zijn. Daar moet dus veel meer aandacht aan gegeven worden! Vervanging door een nieuwe wet die ook moeilijk uitvoerbaar zal zijn, lijkt meer op een probleemverplaatsing dan een oplossing. Zo te zien wordt er dus veel geld uitgegeven voor een zaak die daarna besparingen moet opleveren? Maar hoe en wat is nog niet bekend.
Hoe voer ik de wetten uit en door wie laat ik dat doen. Daar ligt de kern van het probleem. Ik zie de gemeentes nog geen geld krijgen voor een nieuw personeelsbeleid en ambtenaren met andere opleidingen, noodzakelijk om in de discussies die onherroepelijk zullen volgen met de cliënten voor de wet, de juiste beslissingen te nemen. Overigens komt er naar het schijnt genoeg personeel beschikbaar van het Rio en misschien van het Zorgkantoor!
Lees volgende week deel twee van dit verhaal. Want er zitten nog een aantal onbegrijpelijke zaken in dit voorstel van minister Hoogervorst en staatssecretaris Clémence Ross- van Dorp.
