Het Regionaal Historisch Centrum Rijnstreek en Lopikerwaard heeft onlangs de monsterrollen van het Hoogheemraadschap van de Lekdijk Bovendams (1323-1971) online toegankelijk gemaakt. Deze voorloper van het Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden was verantwoordelijk voor het beheer en onderhoud van het ‘bovendamse’ gedeelte van de Lekdijk, lopende van Amerongen tot aan de dam in de Hollandse IJssel bij Klaphek onder Vreeswijk.
Bij ijsgang en watersnood werd de hulp van de lokale bevolking ingeschakeld. Wie in dit dijkleger zat, werd bijgehouden op de zogenaamde ‘monsterrollen’. Elk huishouden met vier of meer morgen land was dijkplichtig en moest een weerbare man (18-60 jaar) sturen naar een van de waakhuizen langs de Lekdijk bij het luiden van de noodklok.
Ook de inwoners van de gebieden rondom Jutphaas en Galecop hadden dit dijkplicht. Het RHC Rijnstreek en Lopikerwaard heeft nu de monsterrollen van dit gebied online toegankelijk gemaakt. Deze monsterrollen gaan terug tot in de 17e eeuw.
Uit de periode tot 1850 is er van elk gebied om de 25 jaar een monsterrol geïndiceerd. Hierin is niet alleen te lezen wie er dijkplichtig waren en welk gereedschap zij mee moesten nemen, maar kan men ook meer te weten te komen over de grondbezitters en andere inwoners van de regio die niet, of juist ergens anders, dijkplichtig waren. Een mooie bron dus voor stamboomonderzoekers en historisch geïnteresseerden!
Voor de gebieden rondom Jutphaas en Galecop zijn er met genoemde tussenpozen indexen gemaakt over de volgende periode:
• Nedereind van Jutphaas, 1662-1811
• Overeind van Jutphaas, 1662-1811
• Jutphaas, 1825-1850
• Galecop, 1662-1833
Vanaf heden zijn deze monsterrollen te doorzoeken op de website van het Regionaal Historisch Centrum Rijnstreek en Lopikerwaard.
Waakhuis langs de Lekdijk te Vreeswijk, 220732 / collectie Het Utrechts Archief