Op 22 maart 2022 besloot het college van burgemeester en wethouders de procedure te starten om de Blauwe Brug in Nieuwegein aan te wijzen als gemeentelijk monument. Inwoners van Nieuwegein mochten het afgelopen jaar stemmen op hun favoriete ‘jonge monument’. Zij konden toen hun voorkeur uitspreken voor monumenten uit de periode 1965-1990. Dit werd gedaan in het kader van het 50-jarig bestaan van de stad. In de categorie ‘Infrastructuur en bruggen’ werd de Blauwe Brug uit 1979 nipt winnaar met 244 stemmen. Het jongste monument in Nieuwegein kwam tot nu toe uit 1922.
Mede op basis van het advies van de monumentencommissie is deze maand overgegaan tot definitieve vaststelling om deze kenmerkende de brug aan de Utrechtsestraatweg als gemeentelijk monument aan te wijzen. Het is daarmee de eerste brug in Nieuwegein die aangemerkt is als gemeentelijk monument.
Nieuwegein heeft al 41 gemeentelijke monumenten en 101 rijksmonumenten. Het zijn vooral woonhuizen en (voormalige) winkelpanden in Jutphaas en Vreeswijk. Ook veel boerderijen langs de Overeindseweg, De Malapertweg en de Nedereindseweg zijn aangewezen als gemeentelijk monument.
Monument
Volgens de gemeente kunnen de erfgoedwaarden het beste beschermd worden door van de brug een gemeentelijk monument te maken. Voor de Blauwe Brug betekent dit dat de blauwe kleur en vorm binnen de beleidsplannen van toekomstige ontwikkelingen behouden moeten blijven.
Functie
Met de woningennood vanaf het einde van de Tweede Wereldoorlog (1945) tot eind jaren zestig werd er in de jaren zeventig een enorme groeispurt gemaakt in het bouwen van nieuwe woningen. In 1971 werd de gemeente Nieuwegein gesticht. Met deze inhaalslag aan woningen werd de behoefte aan een goede verbinding binnen de gemeente steeds groter. De brug is om die reden in opdracht van de Rijkswaterstaat directie Utrecht gebouwd en is momenteel eigendom van de gemeente Nieuwegein. De brug wordt tegenwoordig elektronisch geopend en gesloten en op afstand bediend. Vroeger werd de brug bestuurd vanuit het brugwachtershuisje, te zien naast de Blauwe Brug.
Waardering
De brug is voor veel Nieuwegeiners een onmisbaar onderdeel van de doorgaande route van Jutphaas naar Vreeswijk en verbindt de oude elementen in de jonge stad. Verder fungeert de Blauwe Brug als herkenningspunt door de opvallende blauwe kleur en is de naam ervan zelfs een begrip geworden onder Nieuwegeiners. De brug heeft een eigen identiteit gekregen.
De Blauwe Brug is gebouwd in 1979 en past bij Nieuwegein als groeikern: de stad moest goed bereikbaar zijn. Er waren brede overgangen nodig voor over het water. Hiervoor werden markante en herkenbare bruggen ontworpen. De Blauwe Brug is een basculebrug.
Basculebrug
Een basculebrug is een beweegbare brug waarvan het brugdek open en dicht gaat door draaiing om een horizontale as haaks op de rijrichting en evenwijdig met het wegdek van de brug. De brug is uitgevoerd als een bascule met aan de ene kant van het draaipunt het brugdek en aan de andere kant het contragewicht. De bediening van de brug wordt op afstand gedaan vanaf de Gemeente werf aan de Utrechthaven in Nieuwegein. Bij windkracht van 7 bft. en meer wordt de Blauwe Brug niet bediend.
