Zappen is een nuttige bezigheid als je op zoek bent naar kunst en cultuur. Soms zit het, op meesterlijke wijze, verborgen in een willekeurig programma. Onlangs viel ik zappend in een programma over hoeden. Hoeden staan voor oude tradities en cultuur. Ik heb er nooit echt iets mee gehad, maar mijn trouwhoed bewaar ik nog steeds.
Koningin en hoed zijn bijna synoniemen. Bij iedere gelegenheid vragen geïnteresseerde reporters zich af wat zij dit keer op haar hoofd zal dragen. En hier wordt het programma werkelijk boeiend. De koningin kiest haar hoed als verlengstuk van de kroon die haar is aangemeten bij haar kroning. Elke hoed die zij draagt heeft een overeenkomst met die kroon. Het was mij nog niet opgevallen, maar de geleerden zijn het erover eens. Wie ben ik om dat in twijfel te trekken?
Maar er is meer. Onder haar hoed zit een zorgvuldig ontworpen kapsel. Een befaamd hairstylist heeft uren aan de tekentafel schetsen gemaakt voor hij tot zijn definitieve model gekomen is. Het verbaast me niet dat er nagedacht wordt over het kapsel van de koningin. Als boegbeeld van de Nederlandse samenleving is alles aan de koningin openbaar en doordacht. Zelfs haar teksten. De koningin staat voor iets en wordt altijd tot in detail bestudeerd. Een bekroond kapsel vraagt om voortdurende zorg en aandacht.
Het grote geheim van haar kapsel wordt onthuld. Bij het ontwerp spelen de grote krullen aan de zijkant van haar hoofd een belangrijke rol. Het zijn de krullen van de Nederlandse leeuw. Zo heb ik nog nooit gekeken naar onze vorstin. Een kroon met leeuwenmanen maken de koningin tot een cultuurdrager van de eerste orde. Een rol die wel past bij een koningin.
Je kunt cultuurdragers dus soms herkennen aan uiterlijke kenmerken. De verpakking zegt veel over de inhoud. Attributen, haarstijl en kleding kunnen je onderscheiden van anderen. Op straat in Nieuwegein flaneren vele kandidaat-cultuurdragers. Jongeren op zoek naar een identiteit, een cultuur waarin ze zich thuis voelen.
De vraag is dan natuurlijk of elke jongere ook een echte cultuurdrager is. Het antwoord op die vraag kan en mag geen ja zijn. Het simpele feit dat je qua uiterlijk lijkt op iets of iemand kan niet de basis zijn voor onze cultuur. Als dat waar zou zijn is iemand in een tutu een balletdanseres, is de drager van een grote ketting de burgemeester en zijn kaalgeschoren pubers met Lonsdalekleren de vertegenwoordigers van de nieuw rechtse gedachte.
Kleren maken de man; bepalen niet de cultuur. Een cultuurdrager word je door verdienste, uitstraling en inhoud. Cultuurdragers dragen op een positieve wijze bij aan onze samenleving. Je vindt ze bij lokale toneelverenigingen, orkesten en als drijvende kracht binnen instellingen en organisaties. Verkleed of niet. Geen woorden maar daden.
Zelfs een gekroonde leeuw op sloffen staat voor iets van waarde en verdient respect. Dat kun je toch niet in alle ernst zeggen van kale dwazen die, onder de vlag van welke gedachte dan ook, een spoor van vernieling achterlaten. Je zou ze een museumjaarkaart en een abonnement op De Kom cadeau doen. Bijna.
Afrodite
