‘Ik denk dat iedereen voelt dat we aan het begin van grote veranderingen staan. Ieder van ons voelt dat wat we tot nu toe deden blijkbaar een beperkte houdbaarheidsdatum heeft. Zo zullen we keuzes moeten blijven maken. We zijn uit ons gevecht op de apenrots geëvolueerd en maken ons niet meer druk over primaire levensbehoeftes. Alles is geregeld en maakbaar. Dat geeft ons de luxe om bezig te zijn met carrièreplanning en pensioenvoorziening. We kunnen het ons permitteren om avonden lang te googelen op vakantiebestemmingen.’
‘Een nieuwe baan is pas interessant als deze ons in staat stelt een huis te financieren voor een bedrag die de daadwerkelijke waarde aan beton en ijzer in tienvoud overtreft. Naast de secundaire voorwaarden die we nodig hebben om onze behoefte tot dagelijkse zelfbevrediging te prikkelen. Waarmee we gelijk een knecht worden van het door onszelf in leven geroepen systeem. Systemen die momenteel in hun voegen kraken. Luchthavens, spoorbedrijven haperen door personeelstekort en snelwegen slibben dicht door een boerenteveel.’
‘Inhaalzorg (alleen dat woord al) moet uitgesteld worden door dreigende oplopende besmettingscijfers. Alle goede bedoelingen ten spijt, het lukt zelfs onze overheid niet om eerder gemaakte fouten recht te zetten. Inmiddels zijn al die systemen, die in leven geroepen zijn door onze jacht naar meer en sneller, wel zo in ons doen en denken geworteld, dat we ook als individu niet meer anders kunnen.’
‘Als schaarste ten grondslag ligt aan falende systemen, is ons antwoord nog steeds ouderwets. We verhogen de prijzen en verlengen levertijden. Waarmee we met man en macht proberen het haperende systeem in gang te houden. We zouden ook afscheid van zo’n systeem kunnen nemen, de schaarste omhelzen en doen wat de natuur doet bij schaarste. Die krimpt op het gebied waar schaarste is.’
‘Twaalf procent minder graan door de oorlog? Laten we één dag in de week geen graan eten. En dat ook laten gelden voor onze koeien, varkens en kippen. Dan gaat de productie van vlees, melk en eieren wat minder en wat trager. Is dat erg? Een dreigend brandstoftekort? Wat als we één dag in de week niet reizen. Dan krijgen we ons pakketje een dagje later. Is dat echt zo onoverkomelijk?
Te weinig personeel om les te geven? Wat als we leerkrachten weer honderd procent les laten geven? In plaats van de zestig procent van hun werktijd die ze er nu voor gebruiken? Dan vertraagt het ontwikkelingsproces van nieuwe onderwijsstijlen en methodes. Ja en?’
‘Tekorten in de zorg? Wat als iedereen die binnen de muren van een zorginstelling (van ziekenhuis tot vaccinatiepost) verplicht zelf ook zorgt. Aan het bed of in de keuken. En we alle verpleegkundigen en artsen vrijstellen van de uren die ze abnormaal gesproken door moeten brengen met missie en visiedocumenten die verder toch niemand leest. Wat als dit het einde is van ons meer en sneller tijdperk. En wat als dit helemaal niet erg is?’
Arjan van Essen (Groeide op in een boerengezin op de Veluwe) organiseerde onlangs het festival ‘Het gras van de buren’ in Nieuwegein. Dit werd feestelijk geopend samen met wethouder Marieke Schouten.
