Bouwcombinatie Sas van Vreeswijk verplaatst op 22 februari een kazemat van 1,2 miljoen kilo. Dit gebeurt om ruimte te maken voor de bouw van de 3e kolk van de Prinses Beatrixsluis en de verbreding van het Lekkanaal. Een operatie zo uniek, dat Rijkswaterstaat en Sas van Vreeswijk de verplaatsing op 22 februari tussen 08.00 uur en 15.00 uur openstellen voor het publiek.
Nieuwe Hollandse Waterlinie
De kazemat Vreeswijk-Oost is het eerste object van de Nieuwe Hollandse Waterlinie (NHW) om ruimte te maken voor de verbreding van het Lekkanaal. Het gaat in totaal om drie kazematten (Vreeswijk-Oost, Schalkwijkse Wetering, Houtense Wetering), een schutsluis, twee palengroepen en een duikerhoofd. Deze verdedigingswerken, gebouwd in 1936 vanwege de aanleg van het Lekkanaal en de bouw van de Prinses Beatrixsluis, komen oostelijk langs het verbrede kanaal in het landschap te liggen.
Publiek welkom
De verplaatsing is een unieke operatie en, mede door de omvang en het gewicht van de objecten, geen eenvoudige klus. Als eerste verplaatsen we kazemat Vreeswijk-Oost. Deze kazemat weegt 1.200 ton, zo’n 1.200.000 kilo. We verplaatsen deze kazemat ongeveer 150 meter zijwaarts over een speciaal aangelegde baan die vanwege het gewicht een goede fundering heeft gekregen. Het publiek kan dit spektakel op 22 februari tussen 08.00 uur en 15.00 uur bijwonen. Het tijdschema en programma van activiteiten maken we later bekend. In de ochtend is naar verwachting het meeste van de verplaatsing te zien.
Rijksmonument en UNESCO-nominatie
De oostelijke kade langs het Lekkanaal maakte tot 1963 deel uit van de hoofdverdedigingslijn van de NHW: het land ten oosten van deze lijn kon – in het geval van naar het westen oprukkende vijandelijke legers – onder water gezet worden. Dit wordt ook wel inundatie genoemd. Daar waar de verdedigingslinie onderbroken was, zijn kazematten gebouwd ter verdediging. De NHW is een uniek stuk uit de geschiedenis van Nederland en heeft daarom ook de status van rijksmonument. Daarnaast is de NHW als uitbreiding op de Stelling van Amsterdam genomineerd voor de UNESCO Wereld Erfgoedstatus. Reden te meer om bij de aanleg van de 3e kolk en de verbreding van het Lekkanaal zorgvuldig om te springen met de objecten van de NHW.
Museumstukken langs kanaal
Niet alleen de verplaatsing van de NHW-objecten zelf moet zorgvuldig worden aangepakt. Ook de manier waarop de objecten worden geplaatst op hun nieuwe locatie luistert nauw. Omdat het in de nieuwe dijk ingraven van de objecten de schijn zou wekken van geschiedsvervalsing, worden de objecten als gevonden voorwerp (‘objets trouvés’) in het landschap terug geplaatst. Het concept van objets trouvés draagt bij aan de zichtbaarheid en beleving van de NHW. De elementen liggen straks als museumstukken in een elegante reeks langs het kanaal en zijn door wandelaars en fietsers prachtig te bekijken. De keuze van Rijkswaterstaat voor deze uitvoering heeft de instemming gekregen van onder andere de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, van de bestuurlijke Liniecommissie en van het onafhankelijke kwaliteitsteam van de NHW.
