In een openbare bijeenkomst, op uitnodiging van de VVD, heeft het CDA een duiding gegeven van de verkiezingsuitslag in Nieuwegein. Fractievoorzitter Roelof de Wild heeft namens de CDA-fractie onderstaand betoog gehouden:
Op 19 maart heeft Nieuwegein haar stem uit kunnen brengen. Vrije verkiezingen zijn de peiler onder de democratie. In dat licht bezien is het jammer dat de opkomst onder het landelijk gemiddelde is gebleven en zelfs enigszins terug is gelopen in vergelijking met 2010: 48,7 om 47,5 %. Dat de opkomst laag zou zijn, werd ons door de media al weken voorgeschoteld, net als de uitkomst. De verkiezingen moesten nog even laten zien dat de computervoorspellingen klopten. Dat tussen voorspellingen én uitkomst een fors verschil kan zitten, bewijst de verkiezingsavond van de NOS. Het CDA zou zwaar verliezen maar bleek een paar uur later de grootste landelijke partij op lokaal niveau te blijven.
De kiezer heeft gesproken. Er zijn partijen die hebben gewonnen en er zijn partijen die fors hebben gewonnen. Onze felicitaties gaan in het bijzonder uit naar de VVD die de grootste partij is gebleven en naar de SP, D66, VSP en CU die groei hebben gerealiseerd. Naast winnaars zijn er ook verliezers en partijen die fors hebben verloren zoals de PvdA en partijen die met minder verlies genoegen moesten nemen zoals de VVD en het CDA. Het CDA heeft een verlies geleden, weliswaar klein 1,1% maar het heeft ons wel de 4de zetel, een restzetel uit 2010, gekost. Toch bleef het CDA stabiel. En tot slot zijn er partijen die dachten te verliezen en met 1 zetel verder te moeten maar daags na de verkiezing toch nog een restzetel kregen: van harte, Groenlinks. Voor de VVD ligt deze verschuiving in zetels begrijpelijk zwaar, maar zij mag zich desondanks toch de grootste partij blijven noemen!
De huidige collegepartijen hebben 47,4 % van de 22988 stemmen gehaald. Helaas dus net niet het vertrouwen van de meerderheid van de stemmers (slechts 2,6 % verschil; ongeveer 600 stemmen!) Na verdeling van de restzetels hebben de huidige collegepartijen omgerekend 15 zetels; te weinig om in 2014-2018 verder te gaan in deze samenstelling. Het CDA vindt dit jammer omdat we de afgelopen jaren goed hebben samengewerkt met VVD, PvdA en D66 en veel goeds voor Nieuwegein tot stand hebben gebracht.
Realiteit is dat als je het hele veld overziet dat de nieuwe Nieuwegeinse gemeenteraad een beetje is gaan lijken op de huidige eredivisie voetbal. Alle clubs zijn daar een beetje naar elkaar toe gekropen met vooral een breed middenveld. Ziehier ook de politieke situatie in Nieuwegein: 3 partijen met 5 zetels en één met 4 en 3 met 3 zetels, 2 met 2 en 1 partij met 1 zetel.
Hoe hier nu een college van te vormen? Het CDA pleit ervoor om gezien alle transities die er aan komen en de moeilijke opgaven die er al liggen (denk aan de noodzakelijke bezuinigingen) een college te formeren wat kan rekenen op een werkbare en betrouwbare meerderheid in de raad. Getalsmatig liggen er mogelijkheden om een college te vormen op basis van 4 partijen maar ook samenwerkingsverbanden tussen 5 partijen zijn mogelijk. Maar formeren is meer dan alleen optellen en aftrekken: partijen moeten bestuurlijke verantwoordelijkheid willen en kunnen dragen en programmatisch op een lijn kunnen uitkomen en er moet een stabiel college komen dat slagvaardig kan handelen en kan rekenen op een stabiele basis in de raad. Afsplitsingen zoals die zich de afgelopen 4 jaar hebben voorgedaan hebben de politiek in Nieuwegein niet goed gedaan. Kortom partijen die straks het college gaan vormen moeten vertrouwen hebben in elkaar en er op vertrouwen dat die gewenste kwaliteit ook geleverd kan worden. Wij zien daar nog een groot aantal hobbels liggen, maar ook een uitdaging. Het CDA gaat desgevraagd bestuurlijke verantwoordelijkheid ook in een nieuwe raadsperiode niet uit de weg.
De verkiezingsuitslag moet in een coalitie herkenbaar zijn, wil de kiezer zich serieus genomen voelen. Gezien de verkiezingsuitslag ligt het wat ons betreft voor de hand dat de grootste partij, de VVD, het voortouw neemt en gesprekken aangaat met de winnaars D66 en SP. Ook vinden wij dat u met IedersBelang het gesprek moet aangaan. Getalsmatig goed voor 19 zetels, doch het lijkt ons gezien de politieke programmatische uitgangspunten en eisen die gesteld mogen worden, bijvoorbeeld betreffende stabiliteit, een bijna onmogelijke opdracht te worden. Formeren is immers meer dan optellen en aftrekken….
We zouden naast de genoemde optie de VVD willen verzoeken om ook te bezien of partijen uit de huidige coalitie door kunnen gaan met toetreding of steun vanuit een 5e partij.
Zoals eerder gezegd: het CDA gaat bestuurlijke verantwoordelijkheid niet uit de weg en gaat de gesprekken daarover graag met een ieder aan!
Wij wensen de VVD, maar tevens alle andere partijen, veel succes om de belangen van de Nieuwegeinse inwoners die wij vertegenwoordigen ook goed te behartigen.
namens de CDA-fractie,
Roelof de Wild
