Archeologen hebben een ontroerende en unieke ontdekking gedaan bij een steentijdvindplaats van de Swifterbantcultuur in Nieuwegein. Dit maakte de gemeente Nieuwegein en het Archeologisch Onderzoeksbureau RAAP vanmorgen bekend in het Stadshuis van Nieuwegein. Ons videoteam was daarbij aanwezig, binnenkort op deze plek onze videoreportage hierover.

De onderzoekers ontdekten een jonge vrouw met een baby in haar arm. De baby is tussen de 0 tot 6 maanden oud geworden. De vondst kwam aan het licht bij het ontrafelen van de geheimen van de vier skeletten die 6000 jaar lang in de klei verborgen hadden gelegen op bedrijventerrein Het Klooster in Nieuwegein. Nog niet eerder werd in Nederland zo’n oud babygraf ontdekt.

Het graf

Fascinerend en ontroerend
De vindplaats in Nieuwegein is met ruim 136.000 goed geconserveerde vondsten een van de meest vondstrijke Swifterbantvindplaatsen tot nu toe in Nederland. De vondst van de baby kwam als verrassing bij het uitprepareren van het graf van een jonge vrouw die 20 à 30 jaar oud geworden is. Dat gebeurde in Leiden bij RAAP. Eerder was al opgevallen dat de linkerarm van de vrouw recht langs haar lichaam lag, maar dat haar rechterarm gebogen lag in een knik. Dit was opmerkelijk, omdat bij de Swifterbantcultuur een begravingshouding met gestrekte armen en benen gebruikelijk is. Nu blijkt er voor deze afwijking een even fascinerende als ontroerende reden te zijn: bij de rechterarm van de vrouw liggen de botfragmenten van een baby. Er zijn delen van de sleutelbeentjes, de schedel, een pijpbeen en de kaak met gebitselementen teruggevonden. Het blijkt te gaan om de oudste baby van Nederland!

Jonge stad met rijk verleden
Het archeologisch onderzoek op Het Klooster werd uitgevoerd door BAAC en RAAP in opdracht van de gemeente Nieuwegein. Wethouder Johan Gadella: “Nieuwegein is een vrij jonge stad. Over drie jaar vieren we ons 50-jarig bestaan. Toen vorig jaar bekend werd dat in de kleigrond van ons bedrijvenpark Het Klooster resten van de Swifterbantcultuur waren gevonden, kregen we er in één klap een verleden bij dat 6000 jaar terug gaat. Daar zijn we heel trots op. Nu deze unieke ontdekking van het babygraf. Nieuwegein was in de Steentijd dus ook al een populaire vestigingsplek. Bedrijven die zich op Het Klooster vestigen komen niet alleen op het meest bereikbare en duurzame bedrijvenpark van het midden van het land, maar ook op een historisch unieke plek.”

Botmateriaal is goed geconserveerd
Helle Molthof, archeoloog bij RAAP, vertelt: “Botmateriaal van zeer jonge kinderen of baby’s vergaat relatief snel in de bodem. De vondst van deze baby uit de Swifterbantcultuur is daarom heel bijzonder en uniek voor Nederland. In Nieuwegein lag de vindplaats onder twee meter klei en veen. Voor ons niet makkelijk om ze ‘boven water’ te krijgen, maar dit heeft wel voor een heel goede conservering gezorgd. Daardoor is botmateriaal bewaard gebleven, zelfs na 6000 jaar in de bodem, met als resultaat deze unieke vondst! Het is heel indrukwekkend om de kleine melktandjes (< 7 mm) van de baby na 6000 jaar in de klei te ontdekken en te zien hoe erg die lijken op de melktandjes die bij vele gezinnen thuis in luciferdoosjes worden bewaard.”

DNA-onderzoek
Kirsten Leijnse, archeoloog bij BAAC. vult aan: “Dit is een fantastische vondst, een waar je hart sneller van gaat slaan. Of de baby (en misschien ook de vrouw) is overleden bij de geboorte, weten we nog niet zeker. De net niet doorgekomen melktanden wijzen erop dat het kindje 0 tot 6 maanden oud is geworden. Het kan dus zowel bij de geboorte zijn overleden, als enkele maanden daarna. Het ligt voor de hand dat de jonge vrouw de moeder is van de baby, waarvan overigens nog niet bekend is of het een jongen of meisje is. We hopen aan de hand van DNA-onderzoek op beide vragen antwoord te krijgen.”

Eerder hebben wij geschreven over dit onderwerp. Kijk in ons dossier.