Zaterdag 30 en zondag 31 juli is het oudste nu nog varende woonschip De Zwerver te bezichtigen op de nautische manifestatie VreeswijkVolVaart, waar vele voormalige bedrijfsvaartuigen bijeen zijn gebracht.
De Zwerver is rond 1900 gebouwd als woon- en atelierschip. Het heeft geen motor maar verplaatste zich met behulp van trekpaarden en sleepboten. Eigenaar en ontwerper Wijnand Otto Jan Nieuwenkamp (1874-1950) was een in die tijd bekend kunstenaar die met zijn gezin op dit schip woonde en van 1900 tot 1910 de binnenwateren van Nederland, Duitsland en België bevoer. Nieuwenkamp etste en tekende aan boord, waar ook zijn etspers stond. Onderweg legde hij aan in steden en dorpen en organiseerde hij verkooptentoonstellingen aan boord, een idee van zijn vriend en kunstbroeder Théophile De Bock.
De schoonheid zit van binnen. Nieuwenkamp ontwierp een ongelooflijk fraai interieur dat De Zwerver tot een drijvend museum maakt en waar men zich waant als in een oud grachtenpand waar vervlogen grandeur herleeft. Kunsthistorici: “Een uniek kunstenaarsinterieur in oudhollandse stijl”. De Federatie Varend Erfgoed Nederland heeft De Zwerver dan ook aangemerkt als varend monument. In vergelijking met de sobere huisvesting van burgers en schippers in die tijd, was dit een uiterst unieke en sjieke varende woning.
Vlak voor zijn dood in 1950 verkocht Nieuwenkamp het schip. Na ruim 60 jaar particulier bezit, kwam het in 2011 in handen van de Stichting Nieuwenkamp die de nalatenschap en een deel van de collectie van Nieuwenkamp beheert. Deze richtte vervolgens stichting De Zwerver op met als doel een passende publieke bestemming voor het schip te vinden inclusief bijbehorende exploitatie, restauratie en fondswerving. Van 2011 tot 2014 vond De Zwerver een tijdelijke ligplaats bij Museumwerf Vreeswijk (waar het schip komend weekend even terugkeert voor VreeswijkVolVaart!), daarna startte de grootschalige restauratie bij eerst Scheepswerf Bocxe in Delft en daarna bij Scheepswerk Vermeer in Rotterdam. Het kunsthistorisch interieur is gerestaureerd door restauratie-atelier RAAF, Haarlem. Inmiddels is de restauratie nagenoeg voltooid.
Nadat de Zwerver zich voor publiek opent in VreeswijkVolVaart, vertrekt het schip 1 augustus naar jachthaven Naarden. Hier zal het als kunsthistorisch icoon de jachthaven opluisteren en is het te bezichtigen en te gebruiken voor tal van doeleinden zoals exposities, workshops, vergaderingen en romantische overnachtingen (bed & breakfast). Zodat mensen ook in de 21e eeuw nog steeds op het schip kunnen werken en verblijven!